Wong on Pedra Branca/Batu Puteh

Work in progress, 8 January 2025 (last updated)

[C-A] Singapore-Malaysia: Maritime Boundary Delimitation - Negotiations: Malaysia-Singapore Joint Technical Committee (MSJTC) & Committee for Boundary Delimitation Established Pursuant to the Agreement between the Foreign Ministers of Malaysia and Singapore on 14 March 2019 (CBD), State Practice/Opinio Juris

2016

Zakir Hussain, 'Singapore and Jakarta agree on maritime borders in eastern Singapore strait' (The Straits Times, 20 January 2016) <https://www.straitstimes.com/asia/se-asia/singapore-and-jakarta-agree-on-maritime-borders-in-eastern-singapore-strait>, archived at <https://archive.is/OLi8o>.  

Poon Chian Hui, 'New sub-committee to resolve territorial dispute between Singapore and Malaysia' (The Straits Times, 20 January 2016) <https://www.straitstimes.com/singapore/new-sub-committee-to-resolve-territorial-dispute-between-singapore-and-malaysia>, archived at <https://archive.is/cMFO6>. 

Zakir Hussain, 'Singapore, Indonesia sign treaty on maritime borders in eastern Singapore strait' (The Straits Times, 21 January 2016) <https://www.straitstimes.com/asia/se-asia/singapore-indonesia-sign-treaty-on-maritime-borders-in-eastern-singapore-strait>, archived at <https://archive.is/AQrYP>. 

2017

'Usul Menjunjung Kasih Titah Ucapan Seri Paduka Baginda Yang di-Pertuan Agong' (Hansard, Dewan Rakyat, 13th Parliament of Malaysia, Penggal Kelima Mesyuarat Pertama, Bil 5, 13 March 2017) <https://www.parlimen.gov.my/files/hindex/pdf/DR-13032017>: "Tuan Anuar bin Abd. Manap [Sekijang]: ... Tuan Yang di-Pertua, di kesempatan ini juga saya ingin menyatakan sokongan saya kepada perkembangan semasa tentang bukti-bukti terbaru yang dijumpai oleh pihak Peguam Negara dalam isu berkaitan dengan Pulau Batu Puteh. Sebagai pemilik asal Pulau Batu Puteh ini , tindakan Kerajaan Persekutuan untuk membuat rayuan kepada Mahkamah Timbangtara Antarabangsa ataupun ICJ adalah sangat-sangat dialu-alukan. Saya amat berharap ia akan berakhir dengan kejayaan berpihak semula kepada negara kita. ... Dato’ Sri Dr. Haji Irmohizam bin Haji Ibrahim [Kuala Selangor]: ... Tuan Yang di-Pertua, saya juga ingin merujuk kepada perkara yang seterusnya iaitu apabila kita melihat kepada sejarah tanggal 23 Mei 2008, menjadi sejarah hitam apabila kedaulatan ke atas Pulau Batu Puteh telah diberikan kepada Singapura oleh Mahkamah Keadilan Antarabangsa (ICJ). Kehilangan ini amat dirasai oleh seluruh rakyat Malaysia sehingga hari ini dan sejak itu, negara tidak hanya berdiam diri membiarkan kedaulatannya tercabar. Sebaliknya, membanting tulang empat kerat dan keringat dalam mencari usaha mengembalikan kedaulatan Pulau Batu Puteh ke tangan Malaysia. Sehubungan dengan itu, apabila negara telah menjumpai bukti-bukti baru yang terdiri daripada surat oleh Pegawai Tinggi Kolonial Singapura pada tahun 1958, laporan kejadian tentera laut pada tahun yang sama dan peta Kota Singa pada tahun 1966 serta lebih daripada 3,000 dokumen milik Arkib Negara United Kingdom dikaji bagi mendapatkan bukti kukuh bagi mencabar semula keputusan yang telah dibuat oleh Mahkamah Keadilan Antarabangsa (ICJ) pada 23 Mei 2008. Pada hemat saya Tuan Yang di-Pertua, penemuan ini merupakan satu harapan baru terutamanya rakyat Malaysia bagi melihat kedaulatan negara terus terjamin. Namun demikian, apa yang menghairankan saya adalah apabila ketika ini saya ingin bertanyakan kepada pihak kerajaan, apakah inisiatif kerajaan ini mendapat sokongan daripada semua pihak terutamanya Majlis Peguam? Ini kerana saya tidak mahu melihat Majlis Peguam ketika ini hanya menjadi juara dalam memperjuangkan hak dan kebebasan tetapi tidak memberikan sebarang bentuk pendirian terhadap usaha yang dilakukan oleh kerajaan khususnya yang berkaitan Pulau Batu Puteh yang melibatkan soal maruah dan kedaulatan negara yang ingin dibicarakan semula. [Timbalan Yang di-Pertua (Dato’ Sri Haji Ismail bin Haji Mohamed Said) mempengerusikan Mesyuarat] Jadi saya ingin menyatakan pada sini, apakah benar kepada pihak kerajaan sehingga hari ini Majlis Peguam tidak menyatakan sebarang bentuk pendirian. Jika mereka benar-benar berpegang teguh kepada prinsip keadilan melalui undang-undang, saya menyeru agar Majlis Peguam bersama-sama dengan pihak kerajaan di dalam memperjuangkan kedaulatan Pulau Batu Puteh ini kerana ia bukan hanya melibatkan soal kedaulatan negara, tetapi ia juga melibatkan soal-soal keselamatan negara. ...".

2018

'Jawapan-jawapan Lisan Bagi Pertanyaan-pertayaan' (Hansard, Dewan Negara, 14th Parliament of Malaysia, 1st Quarter 1st Meeting, 3 September 2018) 7-8 <https://www.parlimen.gov.my/files/hindex/pdf/DN-03092018%20ada%20pindaan%20tarikh.pdf> archived at <https://perma.cc/YJS6-MNUY>: "Tuan Mohamed Hanipa bin Maidin: Saya juga ingin mengucapkan terima kasih kepada Yang Berhormat Senator-Senator kerana mengambil berat tentang kedaulatan negara dengan mengemukakan soalan-soalan berkenaan perkara ini. Untuk makluman semua Yang Berhormat, segala keputusan muktamad yang dibuat berhubung dengan pendirian Malaysia berkenaan isu tuntutan bertindih Batu Puteh di antara Malaysia dan Singapura adalah berdasarkan pertimbangan undang-undang semata-mata demi kepentingan rakyat Malaysia secara keseluruhannya. Malaysia telah memfailkan satu permohonan semakan- revision, dan permintaan tafsiran terhadap keputusan kes kedaulatan Batu Puteh, Batuan Tengah- Middle Rocks, dan Tubir Selatan- South Ledge oleh Mahkamah Keadilan Antarabangsa (ICJ) bertarikh 23 Mei 2008. Menurut artikel 61, statut ICJ, sesebuah negara boleh membuat permohonan untuk semakan terhadap keputusan mahkamah dalam tempoh 10 tahun dari tarikh keputusan mahkamah tersebut. Bagi kes Batu Puteh, tarikh keputusan dibuat pada 23 Mei 2008. Seterusnya berdasarkan artikel 61(4) statut ICJ sekiranya terdapat penemuan fakta baharu ataupun dalam bahasa Inggerisnya, discovery a new fact yang bersifat memutuskan, decisive factor kepada kes permohonan semakan keputusan ICJ tersebut hendaklah dibuat dalam tempoh enam bulan dari tarikh penemuan fakta baharu tersebut. Penemuan fakta terbaharu tersebut hendaklah dalam tempoh masa 10 tahun daripada tarikh keputusan ICJ disampaikan. Fakta baharu ini juga perlu merupakan satu fakta yang tidak diketahui unknown oleh ICJ dan juga negara yang membuat permohonan tersebut iaitu Malaysia serta ketiadaan pendakwaan ini bukan disebabkan oleh kecuaian negara tersebut, ignorance was not due to negligence. Dalam tempoh antara Ogos 2016 hingga Disember 2016, tiga keterangan baru telah ditemui iaitu, pertama, surat-menyurat dalaman pihak berkuasa tanah jajahan Singapura bertarikh 1998; kedua, laporan sesuatu kajian yang difailkan oleh seorang pegawai Tentera Laut Britain bertarikh 1958; dan yang ketiga, peta berserta catatan mengenai operasi Tentera Laut daripada tahun 1960-an. Berhubung dengan permohonan untuk semakan, suatu perundangan bertulis kolektif telah dikembalikan kepada mantan Peguam Negara pada bulan Januari 2015 oleh peguam-peguam antarabangsa yang telah dilantik oleh beliau berkenaan dengan prospek kemenangan. Semakan semula ke atas kes Batu Puteh berdasarkan fakta dan keterangan baharu yang ditemui. Selaras dengan peruntukan artikel 61 statut ICJ, permohonan semakan keputusan ICJ telah dibuat pada 22 Februari 2017. Manakala permintaan tafsiran terhadap keputusan kes ICJ telah difailkan pada 30 Jun 2017 menurut peruntukan artikel 60, in statute ICJ. Permintaan tafsiran ini dibuat kerana mantan Peguam Negara berpandangan bahawa keputusan ICJ pada tahun 2008 tidak membuat sebarang keputusan yang jelas berhubung dengan kedaulatan ke atas Tubir Selatan sama ada ia hak milik Malaysia atau Singapura dan untuk keadaan ini memerlukan satu tafsiran yang diberikan oleh ICJ. Untuk makluman Yang Berhormat Senator, ICJ dalam penghakimannya pada 2008 telah membuat keputusan bahawa kedaulatan terhadap Tubir Selatan- South Ledge, sebagai elevasi air surut atau low type elevation dimiliki oleh negara yang dalam laut wilayahnya ia terletak. Oleh yang demikian, pendirian mantan Peguam Negara bahawa ICJ tidak membuat keputusan yang jelas berhubung tuntutan ke atas Tubir Selatan sama ada ia milik Malaysia atau Singapura pada tahun 2008 adalah tidak benar. Ini menurut mantan Peguam Negara ya. Berikutan berlakunya pertukaran kerajaan baharu dan mantan Peguam Negara yang merupakan ejen bagi Malaysia untuk kedua-dua kes tersebut telah diarahkan untuk bercuti. Tindakan segera perlu diambil untuk menentukan hala tuju kes tersebut. Satu taklimat telah diberikan oleh Jabatan Peguam Negara kepada Yang Amat Berhormat Perdana Menteri pada 17 Mei 2018 yang mana Dr. Brendan Plant untuk makluman, beliau adalah seorang ahli akademik di Universiti Cambridge yang mewakili kesemua peguam antarabangsa berhubung dengan kes tersebut telah mengekalkan dan mengulangi pemandangan bertulis kolektif mereka. Peguam tempatan dilantik turut hadir di taklimat tersebut. Setelah mengambil kira dengan teliti pandangan dan nasihat yang diberikan oleh Dr. Brendan Plant, keputusan telah dibuat untuk tidak meneruskan kedua-dua permohonan tersebut. Perkara ini turut disembah maklumkan kepada Duli Yang Maha Mulia Sultan Johor, Sultan Ibrahim Ibni Almarhum Sultan Iskandar. Untuk makluman, ekoran daripada keputusan ICJ pada tahun 2008 tersebut, Malaysia dan Singapura telah menubuhkan suatu Jawatankuasa Teknikal bersama MalaysiaSingapura (MSJTC) pada tahun 2009 yang ditugaskan untuk pelaksanaan penghakiman ICJ tersebut. Dalam hal ini rundingan MSJTC akan diteruskan untuk melaksanakan penghakiman 2008 yang merangkumi perkara berkaitan dengan perairan di persekitaran Batu Puteh, Batuan Tengah- Middle Rocks, dan Tubir Selatan- South Ledge, dan seterusnya memberikan Malaysia dan Singapura mencapai persetujuan berkenaan dengan batas sempadan maritim antara kedua-dua buah negara tersebut. Sekian, terima kasih. ■1030 Datuk Lim Pay Hen: Terima kasih atas jawapan yang diberikan oleh Yang Berhormat Menteri. Oleh kerana kerajaan telah membuat keputusan muktamadkan untuk menarik daripada rayuan tersebut yang sepatutnya dijadualkan pada sekitar bulan Jun 2018. Maka soalan tambahan saya, sehingga kini apakah hasil rundingan Malaysia dan Singapura ke atas pulau-pulau tuntutan di sekitar Batu Puteh seperti Batuan Tengah dan Tubir Selatan. Kedua, pada tahun 2006 satu Jawatankuasa Teknikal Bersama Malaysia-Singapura iaitu MSJTC telah ditubuhkan bagi mengkaji semula pertikaian tuntutan pulau. Setakat ini apakah hasil kolaborasi yang telah dilakukan terutamanya di bawah kerajaan baharu untuk mendapatkan penyelesaian win-win bagi isu tuntutan pulau dengan negara jiran. Sekian, terima kasih."

'Usul-usul: Menjunjung Kasih Titah Seri Paduka Baginda Yang Di-Pertuan Agong' (Hansard, Dewan Negara, 14th Parliament of Malaysia, 1st Quarter 1st Meeting, 6 September 2018) 86-7 <https://www.parlimen.gov.my/files/hindex/pdf/DN-06092018.pdf> archived at <https://perma.cc/8FDZ-9TMF>: "Tuan Mohamed Hanipa bin Maidin: ...Penjelasan penguasaan maritim bersama Malaysia-Singapura di zon pertikaian, juga ditanya oleh Dato' Fahariyah. Beliau menyentuh penjelasan penguasaan maritim bersama Malaysia-Singapura di zon pertikaian dan menyebut terdapat beberapa rungutan oleh nelayan tempatan bahawa wujud provokasi antara Angkatan Bersenjata Singapura ke atas nelayan tempatan yang menangkap ikan di zon pertikaian itu. Tuan Yang di-Pertua, Malaysia mengambil pendirian bahawa pelaksanaan rondaan dan penguatkuasaan undang-undang maritim negara adalah berdasarkan kepada Peta Baharu Malaysia 1999. Nelayan tempatan yang menjalankan aktiviti perikanan dalam perairan Malaysia berdasarkan Peta Baharu Malaysia 1999 sentiasa dipantau oleh Agensi Penguatkuasaan Maritim Malaysia (APMM) dan Tentera Laut Diraja Malaysia (TLDM) yang sentiasa berada di sekitar kawasan perairan sempadan Malaysia-Singapura. Operasi harian yang dijalankan oleh pihak APMM di kawasan sekitar adalah Ops Perkasa Selatan dan Ops Satria Selatan manakala TLDM melaksanakan Ops Kekal Warisan. Buat masa ini Tuan Yang di-Pertua, isu perbatasan sempadan maritim antara Malaysia-Singapura di sekitar perairan Batu Putih, Batuan Tengah- Middle Rock, dan Tubir Selatan masih belum dimuktamadkan dan sedang dibincangkan oleh Malaysia-Singapore Joint Technical Committee yang diketuai oleh Kementerian Luar Negeri. ■1750 Sekiranya dapat tindakan tidak wajar oleh pihak berkuasa Singapura terhadap rakyat Malaysia, ia perlu dilaporkan dengan segera kepada pihak berkuasa penguasaan Maritim khususnya APMM dan polis marin yang akan mengambil tindakan lanjut. Buat masa ini memandangkan isu persempadanan maritim antara kedua-dua negara masih belum selesai, Malaysia melalui Kementerian Luar Negeri berhak mengemukakan nota bantahan diplomatik kepada Singapura sekiranya aset Singapura didapati menceroboh perairan Malaysia ataupun mengganggu aktiviti perikanan nelayan tempatan. Senator Datuk Jamilah binti Sulaiman, ada lagi? Tidak ada saya, soalan fasal actually soalan ini pun dah jawab tadi fasal PATI. Inilah sebagai contoh Tuan Yang di-Pertua kadang-kadang isu PATI ini patut di bawah KDN tetapi dicatat di sini bawah saya. Jadi ini kadang-kadang menyebabkan bertindih. Tuan Yang di-Pertua, sebenarnya ada beberapa isu lagi tetapi saya telah mendapat satu nota daripada sahabat saya ini bahawa Yang Berhormat Dato’ Mujahid dan juga Yang Berhormat terpaksa ada satu mesyuarat dalam majlis tahlil Yang di-Pertuan Agong, jadi izinkan kalau saya diizinkan untuk saya memberikan jawapan-jawapan lain dalam bentuk bertulis boleh tak Tuan Yang di-Pertua, sebab saya dah jawab pun agak panjang ini."

'Kajian Separuh Penggal Rancangan Malaysia Kesebelas' (Hansard, Dewan Rakyat, 14th Parliament of Malaysia, Penggal Pertama Mesyuarat Kedua, Bil 25, 22 October 2018) <https://www.parlimen.gov.my/files/hindex/pdf/DR-22102018.pdf>, "Dato’ Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: ... Kemudian South China Sea. Ini saya cukup kena ulang berkali-kali sebab Tun pesan kalau suatu benda itu hat bagus disimpan, dia jadi tidak bagus dan yang tidak bagus diulang berkali-kali, dia jadi bagus. Jadi Laut China Selatan atau South China Sea, ini untuk orangorang Sarawak terutamanya. Kita tahu bahawa Laut China Selatan mesti bersih. Laut China Selatan di Indonesia bersih, tidak berani mana-mana kapal asing masuk. Pernah satu kapal Coast Guard China masuk ke sana, mereka kejar dengan enam buah kapal perang keluar daripada sana dan datang balik ke kawasan Malaysia. Kita kena bersihkan kawasan Laut China Selatan daripada unsur-unsur asing. Hak Malaysia, hak Malaysia. Hak Vietnam, hak Vietnam. Hak Filipina, hak Filipina. Hak Indonesia, hak Indonesia. Itu sebab Kerajaan Indonesia memperkenalkan pendekatan bahawa mana bot asing yang masuk, mereka akan bom ataupun bakar. Di Malaysia, kita perkenalkan benda yang sama, kita bom ataupun bakar tetapi kita hanya boleh buat melalui proses undang-undang. Setelah mahkamah hukum, baru kita boleh tenggelamkan bot yang berkenaan. Kita minta supaya kapal asing Coast Guard China yang berada di Beting Patinggi Ali mesti berlayar keluar. Kalau kita tengok daripada udara dalam jarak yang dekat, mungkin 500 kaki, kita boleh nampak bahawa mereka memang tidak meletakkan sauh. Mereka hanya nampak macam floating, dengan izin, tetapi mereka tidak boleh berada dengan begitu lama daripada tahun 2013 sampai sekarang sebab kawasan ini ialah kawasan sumber minyak dan gas asli di antara yang terbesar. Kalau sekiranya kita biarkan mereka berada di sana, kita bimbang— saya ulang balik di Parlimen ini— bahawa orang yang duduk di sesuatu tempat itu lama, mereka boleh membuat tuntutan nanti bahawa mereka menggunakan tempat itu lama seperti yang berlaku di ‘Bukit Puteh’. Tuan Yang di-Pertua: Batu Puteh. Dato’ Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Batu Puteh. Terima kasih Tuan Yang di-Pertua yang arif lagi bijaksana. Pulau Batu Puteh. Jadi, Beting Patinggi Ali kita minta untuk membolehkan supaya kita berada di sana, supaya kehadiran APMM dan juga navy mestilah berada di sana sepanjang masa supaya boleh kita memantau pergerakan mereka. Kita mestilah berada daripada Beting itu dengan jarak tiga kilometer, bukan keadaan sekarang di mana kita berada 20 kilometer daripada Pantai Beting padahal mereka berada dalam jarak lebih kurang 10 kilometer. ...".

Vivian Balakrishnan, 'Review of Foreign Policy 2018' (Hansard, 13th Parliament of Singapore, Official Report Vol 94, No. 85, 19 November 2018) <https://sprs.parl.gov.sg/search/#/sprs3topic?reportid=ministerial-statement-1022>: "... On Pedra Branca, we welcomed Malaysia's decision to discontinue their applications for both a revision and interpretation of the International Court of Justice's original 2008 Judgment. I am glad that both sides followed due legal process and put the matter to rest."

'Usul Anggaran Pembangunan 2019' (Hansard, Dewan Rakyat, 14th Parliament of Malaysia, Penggal Pertama Mesyuarat Kedua, Bil 41, 26 November 2018) <https://www.parlimen.gov.my/files/hindex/pdf/DR-26112018.pdf> archived at <https://perma.cc/5XJC-LE8L>: "Tuan Nik Mohamad Abduh bin Nik Abdul Aziz [Bachok]: ... Butiran 030200 – Hal Ehwal Maritim. Saya ingin mendapatkan perkembangan kemelut Batu Puteh di antara Malaysia dan Singapura. Pertama, apakah perkembangan rundingan Jawatankuasa Teknikal Bersama Malaysia – Singapura (MSJTC) ketika ini? Kedua, apakah kerajaan telah merangka persempadanan maritim yang jelas khususnya terhadap pertindihan wilayah perairan Batuan Tengah dan Tubir Selatan serta Batu Putih milik Singapura? ... Dato' Saifuddin Abdullah:  ... Yang Berhormat Pasir Gudang, tentang rayuan kes Batu Puteh. Sebenarnya perkara ini timbul apabila kita kalah kes itu dan kemudian ada kenyataan untuk kita membuat rayuan terhadap kes tersebut. Akan tetapi, apabila pentadbiran baharu mengambil alih selepas PRU14, kita membuat keputusan untuk menarik balik rayuan tersebut dengan alasan bahawa tidak ada bukti-bukti baharu yang memberikan kita kebarangkalian yang besar untuk menang dalam rayuan kes tersebut. Namun demikian, ini tidak bermakna tamat sampai ke akhirnya, tidak akan ditimbulkan lagi perkara ini. Ia masih boleh dibawa kembali tetapi dalam syarat perkara ini di peringkat antarabangsa ialah seandainya kita ingin membuat rayuan, kita harus membawa bukti-bukti yang baharu yang mempunyai kebarangkalian yang besar untuk kita menang kerana kes rayuan sedemikian juga melibatkan dana yang agak besar."

2019

Ng Eng Hen, 'Committee of Supply – Head J (Ministry of Defence)' (Hansard, 13th Parliament of Singapore, Official Report Vol 94, No. 96, 1 March 2019) <https://sprs.parl.gov.sg/search/#/sprs3topic?reportid=budget-1120>: "... In the last few months though, we have had our challenges with Malaysia. Mr Seah Kian Peng had asked about this. Since last November, Malaysian government vessels have repeatedly entered Singapore’s territorial waters off Tuas, over which MPA, PCG and RSN vessels have exercised jurisdiction and enforcement without any protest or intrusions from Malaysia for more than two decades. Even now, two Malaysian government vessels continue to be anchored in our territorial waters off Tuas. Singaporeans and Members are familiar with these developments and I need not elaborate. Suffice to say, we have strongly cautioned Malaysia to withdraw their vessels. In fact, MFA’s press statement in December last year pointed out that, I will quote “Malaysia’s deployments in this area will not strengthen its legal claim and can only heighten tensions. Malaysia will be responsible for any untoward situations on the ground that arise from continued deployment of its vessels into this area.” And indeed, just as we warned could happen, last month, the Greek bulk carrier Pireas collided with the Malaysian government vessel Polaris. Mercifully, no bodily harm ensued, but it could have been much worse. Singaporeans will remember the collision between the USS McCain and the oil tanker Alnic off Pedra Branca in August 2017, where 10 crewmen perished. Even so, some in Malaysia have accused Singapore of orchestrating the collision with the Polaris. These false accusations would have been much louder and strident to push for retaliation against Singapore and Singaporeans, if lives had been lost in the recent collision. Our MFA and MOT officials are meeting for discussions and negotiations and the presence of these Malaysian government vessels does not help in any way, and in fact exposes them to danger and obstruct productive talks. The MPA, the PCG and the RSN are closely monitoring activities in Singapore’s territorial waters off Tuas 24/7, and will remain ever vigilant to guard our sovereignty and rights under international law. MINDEF will continue its efforts in defence diplomacy. Members have asked that, including Ms Sylvia Lim and Mr Vikram Nair. We want to promote regional peace and stability. We make friends with those who are willing, and partner those countries whose interests are aligned with ours and who share our desire for inclusiveness, peaceful resolution of disputes and respect for the law."

Lawrence Wong, 'Committee of Supply – Head T (Ministry of National Development)' (Hansard, 13th Parliament of Singapore, Official Report Vol 94, No. 100, 7 March 2019) <https://sprs.parl.gov.sg/search/#/sprs3topic?reportid=budget-1154>: "... Our plans are not just confined to the main island we live in. Singapore is made up of more than 60 offshore islands. We have major development plans for Sentosa and Brani to offer new attractions for tourists and Singaporeans alike. We have started reclamation work in Pulau Tekong for military training. We will also carry out improvement works on Pedra Branca. These works will enhance maritime safety and security in the area, and provide more rapid response for search and rescue."

Lee Hsien Loong, 'Joint Statement by PM Tun Dr Mahathir Mohamad and PM Lee Hsien Loong at the 9th Malaysia - Singapore Leaders' Retreat in Putrajaya' (Prime Ministers Office Singapore, 9 April 2019) <https://www.pmo.gov.sg/Newsroom/9th-Malaysia---Singapore-Leaders-Retreat-in-Putrajaya>; see also <https://www.kln.gov.my/web/guest/-/press-release-joint-statement-by-prime-minister-tun-dr-mahathir-mohamad-and-prime-minister-lee-hsien-loong-at-the-9th-malaysia-singapore-leaders-retre> archived at <https://perma.cc/7ZVW-B7MJ>: "... The Leaders welcomed the progress made by Malaysia and Singapore in implementing the recommendations of the Working Group on maritime issues surrounding the Johor Bahru Port Limits off Tanjung Piai and Singapore Port Limits off Tuas to resolve the situation on the ground, paving the way for maritime boundary delimitation of the area. The Leaders welcomed the establishment of the committee to commence negotiations on maritime boundary delimitation in the area within one (1) month, following the implementation of the recommendations of the Working Group and noted that the said committee will be chaired by the Secretary General of the Ministry of Foreign Affairs of Malaysia and the Permanent Secretary of the Ministry of Foreign Affairs of Singapore. The Leaders looked forward to the convening of the 8th Meeting of the Malaysia-Singapore Joint Technical Committee on the Implementation of the International Court of Justice Judgment on Pedra Branca, Middle Rocks and South Ledge to resolve outstanding bilateral maritime boundary delimitation issues in the area. Both Leaders looked forward to the determination of the actual location of the points of the international boundary pursuant to the ‘Agreement between the Government of Malaysia and the Government of the Republic of Singapore to Delimit Precisely the Territorial Waters Boundary in Accordance with the Straits Settlements and Johore Territorial Waters Agreement 1927’ signed on 7 August 1995."

'Jawapan-jawapan Lisan Bagi Pertayaan-pertayaan' (Hansard, Dewan Negara, 14th Parliament of Malaysia, Penggal Kedua Mesyuarat Kedua, Bil 22, 2 July 2019) <https://www.parlimen.gov.my/files/hindex/pdf/DR-02072019.pdf> archived at <https://perma.cc/2XPS-WC6S>: "Timbalan Menteri Luar Negeri [Dato' Haji Marzuki bin Yahya]: Bismillaahir Rahmaanir Rahiim. Assalamualaikum warahmatullaahi wabarakaatuh. Tuan Yang di-Pertua, saya mengucapkan terima kasih kepada Yang Berhormat Nibong Tebal atas pertanyaan yang dikemukakan. Tuan Yang di-Pertua, untuk makluman, semasa Sesi Permukiman Kesembilan Pemimpin-pemimpin Kerajaan Malaysia – Singapura yang diadakan pada 9 April 2019 di Putrajaya, kedua-dua Perdana Menteri Malaysia dan Singapura menyambut baik kerjasama dua hala (bilateral) dalam melaksanakan cadangan kumpulan kerja iaitu working groups bagi menangani isu maritim yang melibatkan peluasan had Pelabuhan Johor Bahru di Tanjong Piai dan had Pelabuhan Singapura di Tuas. Singapura juga bersetuju untuk mengadakan rundingan dengan Malaysia mengenai Persempadanan Maritim Malaysia – Singapura yang masih belum dimuktamadkan dan bukan sahaja bagi kawasan had pelabuhan tersebut. Tuan Yang di-Pertua, susulan itu, mesyuarat pertama Jawatankuasa Malaysia – Singapura bagi Pembatasan Sempadan Maritim di sekitar kawasan had pelabuhan bertindih Johor Bahru di Tanjong Piai dan Singapura di Tuas telah diadakan pada 13 Mei 2019 di Singapura. ■1040 Mesyuarat ini telah dipengerusikan secara bersama oleh Yang Berbahagia Datuk Seri Muhammad Shahrul Ikram Yaakob, Ketua Setiausaha Kementerian Luar Negeri Malaysia dan Encik Chee Wee Kiong, Setiausaha Tetap Kementerian Luar Negeri Singapura. Bagi pihak Malaysia, agensi-agensi berkaitan turut hadir ke mesyuarat tersebut iaitu Majlis Keselamatan Negara, Jabatan Peguam Negara, Kementerian Pertahanan, Kementerian Pengangkutan, Agensi Penguatkuasaan Maritim Malaysia, Jabatan Ukur dan Pemetaan Malaysia, Pusat Hidrografi Nasional dan Jabatan Laut Malaysia. Mesyuarat tersebut telah menubuhkan satu jawatankuasa kecil sub komiti untuk membincangkan perkara dari segi perundangan dan teknikal bagi pembatasan persempadanan Maritim Malaysia – Singapura. Ia diketuai oleh Ketua Pengarah Jabatan Hal Ehwal Maritim, Kementerian Luar Negeri bagi pihak Malaysia dan Ketua Pengarah Bahagian Hal Ehwal Antarabangsa, Jabatan Peguam Negara bagi pihak Singapura dan bersetuju supaya jawatankuasa utama tersebut akan bersidang sebanyak dua kali setahun. Manakala mesyuarat di peringkat jawatankuasa kecil pula akan bersidang mengikut keperluan iaitu secara intersessional. Tuan Yang di-Pertua, selain daripada kawasan had pelabuhan bertindih tersebut, Malaysia dan Singapura juga akan meneruskan rundingan sempadan maritim di kawasan Batu Puteh, Batuan Tengah dan Tubir Selatan. Sehubungan ini, Malaysia dan Singapura telah menubuhkan Malaysia-Singapore Joint Technical Committee bagi melaksanakan penghakiman Mahkamah Keadilan Antarabangsa. Berhubung kes kedaulatan ke atas Batu Puteh, Batuan Tengah dan Tubir Selatan pada tahun 2008, sehingga kini, tujuh Mesyuarat MSJTC telah diadakan dalam proses perundingan pembatasan sempadan maritim di antara Batu Puteh dan Batuan Tengah. Mesyuarat kelapan dijangka akan berlangsung pada bulan Oktober tahun ini dengan Malaysia sebagai tuan rumah. Proses perundingan ini telah tertunda sebelum ini berikutan terdapat beberapa percanggahan di dalam rundingan di antara kedua-dua negara dan kerana Malaysia telah mengemukakan semakan semula penghakiman kes ini kepada ICJ. Sekian, terima kasih. ... Datuk Seri Haji Ahmad bin Haji Maslan [Pontian]: Terima kasih. Saya difahamkan bahawa kerajaan dalam beberapa laporan bercadang untuk menarik diri daripada semakan keputusan Mahkamah Keadilan Antarabangsa (ICJ) mengenai status Pulau Batu Puteh. Saya ingin penjelasan sama ada kerajaan telah menarik diri atau belum. Kedua, mengenai Pulau Pisang. Pihak berkuasa pelabuhan dan maritim Singapura, di situ ada rumah api yang dibina sejak tahun 1914, 105 tahun dahulu. Mereka masih menjaga rumah api itu daripada jeti Pulau Pisang tersebut sehinggalah laluan ke rumah api masih dijaga oleh pihak berkuasa pelabuhan maritim Singapura sedangkan Pulau Pisang itu adalah pulau milik Malaysia. Sehingga bila Singapura akan menjaga rumah api itu dan memiliki rumah api itu? Adakah kerajaan bercadang untuk berbincang dengan Singapura supaya tidak payah lagi menjaga rumah api itu dan serah kepada Malaysia? Terima kasih. Dato’ Haji Marzuki bin Yahya: Terima kasih Yang Berhormat Pontian. Pertama sekali berkenaan dengan Pulau Batu Puteh. Jadi kita masih lagi komited, tadi saya pun sudah sebut bahawa kerajaan akan mengemukakan semakan semula penghakiman kes Batu Puteh, Batuan Tengah dan Tubir Selatan ini kepada ICJ dan ini kita akan teruskan. Berkenaan dengan Pulau Pisang, saya difahamkan Pulau Pisang ini ada perjanjian terdahulu di antara Sultan Johor dan juga Singapura dan ini telah diguna pakai sehingga hari ini. Pihak kerajaan juga memang akan sentiasa memberi perhatian supaya walaupun tentera ataupun marin daripada Singapore yang mengawal di situ tetapi tidak ada sebarang perkaraperkara yang dapat dilaporkan daripada mereka yang mana boleh menjejaskan kedaulatan negara kita. Terima kasih."

'Penjelasan Lanjut Status Kemajuan Rundingan Isu Sempadan Maritim Malaysia-Singapura' (Hansard, Dewan Negara, 14th Parliament of Malaysia, Penggal Kedua Mesyuarat Kedua, Bil 32, 18 July 2019) <https://www.parlimen.gov.my/files/hindex/pdf/DR-18072019.pdf>, archived at <https://perma.cc/J95B-ENSJ>: "... Tan Sri Datuk Seri Panglima Haji Annuar bin Haji Musa [Ketereh]: Terima kasih Tuan Yang di-Pertua. Semalam Tuan Yang di-Pertua telah meminta untuk saya meneliti surat jawapan yang telah dikirim oleh Tuan Yang di-Pertua kepada saya dan saya ucapkan terima kasih atas jawapan Tuan Yang di-Pertua. Di mana Tuan Yang di-Pertua telah menyatakan setelah meneliti surat jawapan daripada Menteri Luar, Yang di-Pertua mendapati tidak ada prima facie terhadap aduan saya iaitu Yang Berhormat Timbalan Menteri Luar, sewaktu menjawab soalan tambahan daripada Yang Berhormat Pontian telah memberikan jawapan yang salah dan setelah saya semak Hansard ternyata jawapan itu salah. Tidak refleks dasar sebenar kerajaan semasa. Tuan Yang di-Pertua, dalam surat Menteri kepada Tuan Yang di-Pertua, Menteri telah mengaku Timbalan Menteri telah salah faham kepada soalan dan seterusnya beri jawapan yang salah. Jadi saya tidak mahu ini polemik misalnya hendak merujuk Timbalan Menteri kepada Jawatankuasa Hak, saya rasa ada jalan keluar yang lain. Saya cuma melihat kepada sudut kemurnian Dewan. Oleh sebab Menteri dalam jawapan kepada Tuan Yang di-Pertua, mengaku Timbalan Menteri telah salah faham. Maka, dia telah memberi jawapan yang salah. Maka pada saya berpendapat ada prima facie-nya. Akan tetapi menghormati ruling Tuan Yang di-Pertua, saya ingin mendapatkan penjelasan daripada Tuan Yang di-Pertua, Hansard itu yang memberi jawapan yang salah mengenai dasar kerajaan tidak harus dikekalkan. Sebab dengan jelas dalam Hansard, Timbalan Menteri menjawab kerajaan akan meneruskan tuntutan semakan kehakiman kepada ICJ berhubung dengan Pulau Batu Putih. Sedangkan undang-undang ICJ dan juga keputusan kerajaan sendiri untuk tidak meneruskan tuntutan. Jadi, jawapan itu on record sebab itu saya mencadangkan satu jalan keluar Menteri mesti buat satu kenyataan memperbetulkan dan expunge statement itu sebab statement itu melibatkan, satu, negara sahabat iaitu Singapura. Kedua, menyentuh International Court of Justice. Tuan Yang di-Pertua: Sebenarnya Yang Berhormat. Saya memanggil Yang Berhormat berdiri untuk menyatakan pendirian Yang Berhormat. Juga untuk memaklumkan bahawa saya telah membenarkan Yang Berhormat Menteri Luar Negeri untuk memberi penerangan Menteri pada jam 2.30 petang hari ini. Ini akan menyelesaikan masalah. ... Menteri Luar Negeri [Dato’ Saifuddin Abdullah]: Terima kasih Tuan Yang diPertua, terima kasih kerana telah membenarkan saya bangun di bawah Peraturan Mesyuarat 14(1)(i) untuk membuat penjelasan ke atas jawapan Yang Berhormat Timbalan Menteri Luar Negeri pada 2 Julai 2019. Untuk makluman Dewan Yang Mulia ini, Yang Berhormat Timbalan Menteri Luar Negeri kini berada di Jeddah Arab Saudi bagi mengetuai delegasi Malaysia ke Mesyuarat Luar Biasa (Open-Ended Executive Committee) dengan izin, Pertubuhan Kerjasama Islam OIC di peringkat Menteri-menteri Luar Negeri. Tuan Yang di-Pertua, sebagaimana Tuan Yang di-Pertua sedia maklum, Yang Berhormat Timbalan Menteri Luar Negeri telah memberikan jawapan kepada soalan Yang Berhormat Dato’ Mansor bin Othman, Nibong Tebal meminta Yang Berhormat Menteri Luar Negeri menyatakan status kemajuan rundingan isu sempadan maritim Malaysia-Singapura dan apakah butiran penyelesaian yang telah dipersetujui bersama oleh kedua-dua negara. Yang Berhormat Timbalan Menteri Luar Negeri memaklumkan bahawa Malaysia dan Singapura telah mengadakan rundingan untuk menyelesaikan isu persempadanan maritim Malaysia-Singapura yang masih belum dimuktamadkan. Usaha-usaha ini termasuk isu: (i) had Pelabuhan Johor Bahru di Tanjung Piai dan had Pelabuhan Singapura di Tuas di bawah Jawatankuasa Singapura bagi pembatasan sempadan maritim; dan (ii) Sempadan maritim di kawasan Batu Putih, Batuan Tengah dan Tubir Selatan di bawah Jawatankuasa Teknikal bersama Malaysia-Singapura. (MSJTC) bagi melaksanakan penghakiman Mahkamah Keadilan dan Antarabangsa (ICJ). Berhubung dengan isu persempadanan maritim antara Batu Putih dan Batuan Tengah, Yang Berhormat Timbalan Menteri Luar Negeri telah memaklumkan bahawa mesyuarat ke-8 MSJTC dijangka berlangsung pada bulan Oktober tahun ini. Yang Berhormat Timbalan Menteri Luar Negeri juga telah memaklumkan bahawa proses rundingan ini telah tertunda berikutan terdapat beberapa percanggahan di antara kedua-dua negara dan juga kerana Malaysia telah mengemukakan semakan semula penghakiman kes ini kepada ICJ. Susulan jawapan daripada Yang Berhormat Timbalan Menteri tersebut, Yang Berhormat Datuk Seri Haji Ahmad bin Haji Maslan, Pontian pula telah mengemukakan soalan tambahan dengan menyatakan bahawa beliau difahamkan berdasarkan beberapa laporan, kerajaan bercadang untuk menarik diri daripada semakan keputusan ICJ mengenai status Batu Putih. Beliau memohon penjelasan sama ada kerajaan telah menarik diri atau belum berhubung perkara tersebut. Setelah merujuk dengan Yang Berhormat Timbalan Menteri Luar Negeri, saya difahamkan bahawa beliau mengalami kekeliruan dengan soalan tambahan yang diajukan dan seterusnya memberi jawapan yang kurang tepat bagi soalan tersebut. Beliau telah menyatakan bahawa dan saya petik daripada Hansard, “Berkenaan Pulau Batu Putih jadi kita masih lagi komited. Tadi, saya pun sudah sebut bahawa kerajaan akan mengemukakan semakan semula penghakiman kes Batu Putih, Batuan Tengah dan Tubir Selatan ini kepada ICJ dan ini kita akan teruskan.” Sebagaimana Tuan Yang di-Pertua sedia maklum, kerajaan telah mengambil keputusan untuk tidak meneruskan permohonan semakan semula keputusan ICJ berhubung Batu Putih, Batuan Tengah dan Tubir Selatan pada tahun lepas iaitu dalam bulan Mei 2018. Menyedari kesilapan tersebut, saya juga difahamkan bahawa perkara ini telah pun dijelaskan oleh Yang Berhormat Timbalan Menteri Luar Negeri pada 3 Julai yang lepas melalui satu wawancara dengan wakil BERNAMA dan menjelaskan bahawa: (i) apa yang beliau maksudkan adalah untuk Malaysia meneruskan pelaksanaan penghakiman ICJ menerusi MSJTC dan bukannya semakan penghakiman ICJ; (ii) Malaysia akan meneruskan perbincangan dengan Singapura berkenaan pelaksanaan penghakiman ICJ berhubung Batu Putih, Batuan Tengah dan Tubir Selatan; dan (iii) Malaysia tidak mengemukakan semula tuntutan ke atas Batu Putih. Oleh yang demikian, saya yakin dan percaya bahawa tiada sebarang niat oleh Yang Berhormat Timbalan Menteri Luar Negeri untuk mengelirukan Dewan berhubung status Batu Putih, Batuan Tengah dan Tubir Selatan. Tuan Yang di-Pertua, Kementerian Luar Negeri dengan ini ingin memohon maaf kepada Dewan yang mulia ini dan berharap penjelasan saya pada hari ini dapat membetulkan kekeliruan ini yang timbul semasa sesi jawab lisan pada 2 Julai 2019. Terima kasih. Timbalan Yang di-Pertua [Nga Kor Ming]: Terima kasih Yang Berhormat Menteri yang budiman. Tan Sri Datuk Seri Panglima Haji Annuar bin Haji Musa [Ketereh]: Tuan Yang di-Pertua, saya faham penyataan Yang Berhormat Menteri bukan untuk dibahaskan ya cuma saya ambil peluang mencelah. Kalau sekiranya boleh Yang Berhormat Menteri jelaskan sebab kita tahu enam bulan sebelum tamatnya tempoh sepuluh tahun yang mensyaratkan bolehnya sesebuah negara membuat rayuan. Kerajaan telah pun memfailkan permohonan semakan semula penghakiman berdasarkan kepada penemuan fakta-fakta baharu yang material kepada kes dan asalkan penemuan baharu itu dibawa kepada tuntutan dalam tempoh enam bulan daripada fakta baharu itu ditemui. Yang Berhormat Menteri, saya difahamkan berikutan dengan Kerajaan Britain mengklasifikasikan dokumen-dokumen tertentu, pasukan Malaysia telah menemui beberapa pernyataan yang boleh dijadikan asas untuk rayuan dan berikutan dengan itu kerajaan membuat keputusan untuk mengemukakan satu permohonan kepada ICJ untuk membuat semakan penghakiman. Selepas pilihan raya, apabila bertukar kerajaan, kerajaan baharu yang membuat keputusan untuk menarik balik. Jadi, apakah sebabnya kerajaan menarik balik kerana apabila kita menarik balik, tempoh sepuluh tahun lapse dan mengikut peraturan setelah sepuluh tahun tidak boleh lagi semakan penghakiman dibuat. Ertinya kita hilang Pulau Batu Putih buat selama-lamanya. Timbalan Yang di-Pertua [Nga Kor Ming]: Sebenarnya di bawah peraturan tetap perkara 14(2) Yang Berhormat Ketereh pun faham, Yang Berhormat Menteri pun faham perkara ini tidak perlu dibahaskan ya. Hendak bagi jelas? sila. Dato’ Saifuddin Abdullah: Ya, pendek sahaja Yang Berhormat. Tuan Yang diPertua, terima kasih Yang Berhormat Ketereh. ■1440 Sepanjang pengetahuan saya kerana pada masa itu saya belum mengangkat sumpah sebagai Menteri Luar Negeri. Akan tetapi sepanjang pengetahuan saya dan setelah saya memeriksa dengan pegawai-pegawai, pada ketika kerajaan membuat keputusan untuk menarik balik appeal itu ialah kerana melihat balik kepada fakta-fakta baharu itu. Kerajaan berpandangan bahawa yang dikatakan fakta-fakta baharu itu tidak mencukupi untuk memperkukuhkan peluang kita untuk merayu semula itu. Sudah, terima kasih. Timbalan Yang di-Pertua [Tuan Nga Kor Ming]: Okey, terima kasih Yang Berhormat Menteri. Datuk Seri Haji Ahmad bin Haji Maslan [Pontian]: Tuan Yang di-Pertua, saya yang terlibat bertanya soalan, sikit sahaja saya ingin buat kenyataan di sini. Terima kasih atas penjelasan Yang Berhormat Menteri. Saya yang bertanya kepada Timbalan Menteri pada saat dan ketika itu apabila jawapan Yang Berhormat Timbalan Menteri menyatakan bahawa kerajaan akan bersetuju membuat semakan di ICJ itu tentang Pulau Batu Putih. Saya amat berasa gembira dan saya telah memasukkan dalam media sosial saya tentang perkara itu dan kemudian surat khabar juga memaklumkan pada hari yang berikutnya bahawa kerajaan membuat semakan. Saya kira selepas ini, pihak akhbar akan membuat kenyataan bahawa kita tidak lagi menyemak keputusan ICJ itu. Terima kasih atas penjelasan dan saya berbesar hati kerana Yang Berhormat Menteri memohon maaf, tidak seperti Menteri-menteri yang lain."

2020

'Joint Press Statement: Eighth Meeting of the Malaysia-Singapore Joint Technical Committee on the Implementation of the International Court of Justice Judgment on Pedra Branca, Middle Rocks and South Ledge' (Ministry of Foreign Affairs Singapore, 22 January 2020) <https://www.mfa.gov.sg/Newsroom/Press-Statements-Transcripts-and-Photos/2020/01/22012020---JPS-ICJ>: "The Malaysia-Singapore Joint Technical Committee (MSJTC) met on 21 January 2020 in Kuala Lumpur to continue discussions on the implementation of the International Court of Justice (ICJ) Judgment on Pedra Branca, Middle Rocks and South Ledge. The Malaysian delegation was led by His Excellency Dato’ Sri Muhammad Shahrul Ikram Yaakob, Secretary General of the Ministry of Foreign Affairs, Malaysia and the Singapore delegation was led by His Excellency Mr Chee Wee Kiong, Permanent Secretary of the Ministry of Foreign Affairs, Singapore. The Meeting continued discussions on related issues arising from the ICJ Judgment on the Case Concerning Sovereignty over Pedra Branca, Middle Rocks and South Ledge. This follows the desire expressed by the Prime Ministers of Malaysia and Singapore at the Ninth Malaysia-Singapore Leaders’ Retreat in Kuala Lumpur on 9 April 2019 for both sides to resolve outstanding bilateral maritime boundary delimitation issues in the area. The Meeting further agreed for the Sub-Committee on Maritime Boundary Delimitation of Pedra Branca, Middle Rocks and South Ledge to commence negotiations. The Meeting agreed that the Ninth MSJTC Meeting will be held in Singapore before the next Leaders’ Retreat."

Malaysia Maritim Enforcement Agency v Nyuyen Van Dai & Ors [2020] MLJU 410 (Case No. KCH-62EG-1/4-2019, Sessions Court, Kuching, Yusoff SJ): "... The offence was committed in Malaysian fisheries waters [56]  This court has no hesitation that the coordinates are within Malaysian fisheries waters based from evidence of PW9. This court has no doubt as to the correctness of his evidence when he relied to the 1979 map. The 1979 map is a map which Malaysia relied in order to establish its waters. The map published by the Director of National Mapping, Malaysia had been used and submitted by Malaysia, in the case involving Singapore, to establish the island of Pedra Branca/Pulau Batu Puteh as lying within Malaysia’s territorial waters. ..."

Tee Zhao, 'Singapore, Malaysia to begin talks on delimiting maritime boundaries for Pedra Branca, Middle Rocks and South Ledge' (The Straits Times, 23 January 2020) <https://www.straitstimes.com/singapore/singapore-malaysia-to-begin-negotiating-on-delimiting-maritime-boundaries-for-pedra-branca>. 

2021

'Joint Press Statement by H.E. Dato’ Saifuddin Bin Abdullah, Minister of Foreign Affairs, Malaysia and H.E. Dr Vivian Balakrishnan, Minister for Foreign Affairs, Republic of Singapore: Ninth Meeting of the Malaysia-Singapore Joint Technical Committee on the Implementation of the International Court of Justice Judgment on Pedra Branca, Middle Rocks and South Ledge, 23 November 2021' (Ministry of Foreign Affairs Singapore, 25 November 2021) <https://www.mfa.gov.sg/Newsroom/Press-Statements-Transcripts-and-Photos/2021/11/20211125-Malaysia-Singapore-Joint-Press-Statement>: "The Malaysia-Singapore Joint Technical Committee (MSJTC) met virtually on 23 November 2021 to continue discussions on the implementation of the International Court of Justice (ICJ) Judgment on Pedra Branca, Middle Rocks and South Ledge. The Malaysian delegation was led by His Excellency Tan Sri Muhammad Shahrul Ikram Yaakob, Secretary-General of the Ministry of Foreign Affairs, Malaysia and the Singapore delegation was led by His Excellency Mr Chee Wee Kiong, Permanent Secretary of the Ministry of Foreign Affairs, Singapore. The Meeting continued discussions on related issues arising from the ICJ Judgment on the Case Concerning Sovereignty over Pedra Branca, Middle Rocks and South Ledge. The Meeting endorsed the Terms of Reference (TOR) for the Sub-Committee on Maritime Boundary Delimitation of Pedra Branca, Middle Rocks and South Ledge. The Meeting agreed that the Sub-Committee will continue its work in accordance with the TOR. Malaysia and Singapore remain committed to resolving maritime boundary issues between the two countries. The Meeting agreed that the Tenth MSJTC Meeting will be hosted by Malaysia in 2022."

'Anggaran Pembangunan 2022' (Hansard, Dewan Rakyat, 14th Parliament of Malaysia, Penggal Keempat Mesyuarat Kedua, Bil 35, 23 November 2021) <https://www.parlimen.gov.my/files/hindex/pdf/DR-23112021.pdf>: "Dato’ Haji Kamarudin Jaffar: ...   Berkaitan dengan Pulau Batu Putih, Kerajaan- Kabinet telah mewujudkan suatu pasukan khas untuk mengkaji sekali lagi isu ini dan ia di bawah kementerian undangundang ataupun Menteri Undang-undang di Jabatan Perdana Menteri. ..."

2022

'Media Report Regarding South Ledge' (Ministry of Foreign Affairs, Malaysia, 20 January 2022) <https://www.kln.gov.my/web/guest/-/media-report-regarding-south-ledge>, archived at <https://archive.is/Za3Ri>: "...  Following the ICJ Judgement, Malaysia and Singapore have established the Malaysia-Singapore Joint Technical Committee on the Implementation of the International Court of Justice (ICJ) Judgment on Pedra Branca, Middle Rocks and South Ledge (MSJTC). Under the MSJTC, Malaysia remains committed to resolving outstanding maritime boundary issues between the two countries and will ensure that Malaysia's sovereignty and interests are protected."

'Minister of Foreign Affairs to Dato Dr Mohd Khairuddin Bin Aman Razali [Kuala Nerus]' (Soalan No. 19, Parliamentary Questions, 1st Meeting 5th Quarter 2022, 14th Parliament of Malaysia, 16 March 2022) <https://www.parlimen.gov.my/files/jindex/pdf/JDR16032022.pdf>, archived at <https://perma.cc/R8YW-XWXN>: "... 2. Untuk makluman Ahli Dewan, rundingan persempadanan maritim antara Malaysia dan Singapura dilaksanakan melalui dua (2) Jawatankuasa iaitu (i) Committee for Boundary Delimitation ("CBD"); dan (ii) Malaysia-Singapore Joint Technical Committee on the Implementation of the International COUtt of Justice Judgement on Pedra Branca, Middle Rocks and South Ledge ("MSJTC"). 3. Pembahagian Skop Jawatankuasa-jawatankuasa tersebut adalah berdasarkan kawasan yang akan disempadankan iaitu kawasan barat Selat Singapura oleh CBD, dan kawasan di sebelah timur Selat Singapura iaitu Batu Puteh, Batuan Tengah dan Tubir Selatan oleh MSJTC. NO. SOALAN : 19 4. Sejak penubuhannya pada tahun 2019, CBD dan jawatankuasa kecil di bawahnya telah mengadakan mesyuarat dua hala sebanyak enam (6) kali dengan pihak Singapura. MSJTC pula, antara lain, telah menubuhkan satu Jawatankuasa Kecil iaitu Sub-Committee on Maritime Boundary Delimitation of Pedra Branca, Middle Rocks and South Ledge pada 21 Januari 2020, iaitu setelah kerja-kerja teknikal termasuk tinjauan hidrografi di kawasan Batu Puteh, Batuan Tengah dan Tubir Selatan selesai dilaksanakan. Tuan Yang di-Pertua, 5. Proses rundingan persempadanan maritim antara Malaysia dan Singapura adalah kompleks. Pebagai aspek perlu diteliti bagi memastikan kedaulatan dan kepentingan negara sentiasa terpelihara dalam rundingan-rundingan yang dijalankan. 6. Walaupun berlatar belakangkan sensitiviti dan kekangan-kekangan yang dihadapi termasuklah pandemik COVID-19 yang melanda dunia sejak tahun 2020, kedua-dua CBD dan MSJTC telah berjaya memuktamadkan terma rujukan bagi persempadanan maritim kawasan masing-masing pada mesyuarat peringkat jawatankuasa yang diadakan secara berturut-turut pada 23 November 2021. 7. Dengan pemuktamadan terma-terma rujukan bagi CBD dan MSJTC, kedua negara boleh memulakan rundingan teknikal persempadanan maritim. 8. Kementerian Luar Negeri akan terus berusaha agar momentum positif rundingan diteruskan dan dalam masa yang sama, sentiasa memastikan kepentingan negara terpelihara. Mesyuarat jawatankuasa CBD dan MSJTC yang seterusnya dijangka akan diadakan pada penggal pertama tahun 2022. Sekian, terima kasih."

'Update on Development and Land Reclamation Works on and around Pedra Branca' (Hansard, 14th Parliament of Singapore, Official Report Vol 95, No. 74, 8 November 2022) <https://sprs.parl.gov.sg/search/#/sprs3topic?reportid=written-answer-11934>: "28 Mr Gerald Giam Yean Song asked the Minister for National Development (a) whether he can provide an update on (i) the development and land reclamation work on and around Pedra Branca and (ii) the estimated total cost of these works; and (b) what benefits these works are expected to bring to Singapore. Mr Desmond Lee: The development and land reclamation works at Pedra Branca, which commenced in September 2021, are for infrastructural upgrades to enable our maritime security agencies to safely and effectively detect and respond to incidents, and carry out search and rescue operations in the area. This will strengthen Singapore's ability to contribute to maritime safety and security in the area as a responsible member of the international community. The works are also needed to improve the safety and conditions for our personnel deployed at Pedra Branca, who perform critical roles in safeguarding maritime safety and security. The total cost of the works is being reviewed in light of prevailing cost norms."

'Impact of Malaysia's Intended Legal Action at ICJ on Singapore's Development Plans In and Around Pedra Branca' (Hansard, 14th Parliament of Singapore, Official Report Vol 95, 9 November 2022) <https://sprs.parl.gov.sg/search/#/sprs3topic?reportid=written-answer-12075>: "3 Mr Gerald Giam Yean Song asked the Minister for Foreign Affairs (a) whether Malaysia's intention to continue legal action at the International Court of Justice in the case concerning Singapore's sovereignty over Pedra Branca, Middle Rocks and South Ledge impacts Singapore's existing and planned development and land reclamation works in and around Pedra Branca; and (b) if so, how. Dr Vivian Balakrishnan: After the International Court of Justice's (ICJ’s) judgment in 2008 awarding sovereignty over Pedra Branca to Singapore, both Singapore and Malaysia publicly announced that they will accept and abide by the Court’s decision, which is final. Under the Statute of the ICJ, an application for revision cannot be made after the expiry of 10 years from the date of the 2008 judgment, that is, May 2018. To date, we have not received any details from Malaysia regarding their intention to continue legal action at the ICJ. Nevertheless, Singapore stands ready to deal with whatever legal action Malaysia may pursue, so as to robustly defend our sovereignty over Pedra Branca. The development and land reclamation works at Pedra Branca are carried out within Singapore Territorial Waters and in accordance with international law." 

2023

'Usul Menjunjung Kasih Titah Seri Paduka Baginda Yang Di-Pertuan Agong' (Hansard, Dewan Rakyat, 15th Parliament of Malaysia, Penggal Kedua Mesyuarat Pertama, Bil 5, 20 February 2023) <https://www.parlimen.gov.my/files/hindex/pdf/DR-20022023.pdf>: "Tuan Haji Muhammad Islahuddin bin Abas [Mersing]: Assalamualaikum warahmatullahi wabarakatuh. Terima kasih Tuan Yang di-Pertua kerana mengizinkan saya untuk mengambil bahagian dalam perbahasan usul Menjunjung Kasih Titah Seri Paduka Baginda Yang di-Pertuan Agong. Ini merupakan ucapan julung kali saya di Dewan yang mulia ini. Pada kesempatan yang berbahagia ini, saya ingin merakamkan penghargaan kepada Parti Perikatan Nasional, pengundi dan jentera di Parlimen Mersing yang telah memilih dan memberikan mandat kepada saya sebagai Wakil Rakyat mereka. Insya-Allah, suara Mersing- kita akan saya sampaikan di Dewan yang mulia ini. Ucapan terima kasih juga kepada mentor saya, Yang Berbahagia Datuk Dr. Abdul Latiff Ahmad yang banyak memberikan tunjuk ajar selama ini. Tuan Yang di-Pertua, Pilihanraya Umum Kelima Belas (PRU-15) telah berlalu. Perikatan Nasional kini memberikan komitmen untuk bertindak sebagai pembangkang yang bertanggungjawab, boleh dipercayai, berwibawa, efektif serta berintegriti tinggi demi mendukung demokrasi negara, baik di pihak kerajaan mahupun pembangkang. Setiap Ahli Parlimen perlu bertindak atas prinsip akauntabiliti demokrasi. Akauntabiliti demokrasi merupakan bahagian utama tadbir urus yang baik. Ia membolehkan perkongsian kuasa, konsep semak dan imbang dan kawalan awam terhadap penggunaan sumber awam. Wakil rakyat bertanggungjawab terhadap mandat yang diberikan masyarakat berlandaskan Perlembagaan Persekutuan. Bagi berfungsi sebagai pembangkang yang konstruktif, berperanan baik dan semak dan imbang, kerajaan perlu bersikap telus dan bertanggungjawab. Sebagai langkah awal, seharusnya kerajaan memberikan peruntukan adil kepada semua wakil rakyat untuk manfaat masyarakat. Peruntukan ini sangat penting khasnya bagi wakil rakyat pertama kali seperti saya. Saya juga berpandangan bahawa, kerajaan wajar meneruskan kesinambungan polisi kerajaan terdahulu yang baik dan memberikan manfaat seperti Wawasan Kemakmuran Bersama 2030. Malahan, kerajaan juga sewajarnya meneruskan projek-projek pembangunan baik yang telah diumumkan kerajaan terdahulu. Ini bagi memastikan masyarakat di kawasan luar bandar khasnya dapat merasa manfaat yang sama dan tidak ketinggalan daripada aspek pembangunan. Tuan Yang di-Pertua, Pulau Batu Puteh ialah sebuah batu tunggul kira-kira 7.7 batu nautika, 14 kilometer Selatan Tanjung Penyusop, Johor dan 25 batu nautika, 44 kilometer timur Singapura. Kawasan itu kini menjadi milik Singapura susulan pertikaian dibawa Malaysia dan Singapura ke Mahkamah Keadilan Antarabangsa (ICJ) pada 2003. ICJ pada tahun 2008 memutuskan Pulau Batu Puteh milik Singapura dan Batuan Tengah pula, milik Malaysia dalam Daerah Kota Tinggi, Johor. Mahkamah juga berpendapat Tubir Selatan berada di perairan bertindih antara Malaysia dan Singapura. Isu terbaharu kini timbul apabila terdapat langkah pihak Singapura menambak kawasan sekitar Pulau Batu Puteh. Kerajaan Malaysia dan Singapura bersetuju mengadakan rundingan lebih terperinci dalam masa terdekat. Setiap tambakan di sekitar Pulau Batu Puteh dikhuatiri akan memberikan kesan sampingan khasnya terhadap titik pangkal dan persempadanan maritim negara kita selain kesan kepada alam sekitar. Tambahan pula, status perairan sekitar Pulau Batu Puteh iaitu Tubir Selatan masih menjadi pertikaian antara Malaysia dan Singapura. Saya ingin mencadangkan supaya pihak kerajaan dapat juga menambak Batuan Tengah dan berusaha meningkatkan nilai strategik Batuan Tengah. Saya juga menyokong usaha kerajaan melalui Peguam Negara bagi menyemak isu-isu dan tindakan perundangan berhubung kes Pulau Batu Puteh, Batuan Tengah dan Tubir Selatan. Tuan Yang di-Pertua, Mersing merupakan sebuah daerah di Timur Laut negeri Johor. Mersing terkenal sebagai kawasan pelancongan dengan memiliki keindahan pulau- 90 DR.20.02.2023 pulau dan pantai-pantai di perairan Laut China Selatan dan keindahan alam semula jadi yang menghijau."

Kok Leong Chan, 'Singapore to Suspend Works on Disputed Island, Malaysia Says' (Bloomberg, 23 February 2023) <https://www.bloomberg.com/news/articles/2023-02-23/singapore-to-suspend-works-on-disputed-island-malaysia-says>. 

'Usul Menjunjung Kasih Titah Seri Paduka Baginda Yang Di-Pertuan Agong' (Hansard, Dewan Rakyat, 15th Parliament of Malaysia, Penggal Kedua Mesyuarat Pertama, Bil 8, 23 February 2023) <https://www.parlimen.gov.my/files/hindex/pdf/DR-23022023.pdf> archived at <https://perma.cc/NA5V-WRFH>: "... Datuk Mohamad bin Alamin: Terima kasih Yang Berhormat. Mengenai isu ini, saya ingin menyatakan bahawa Kerajaan Malaysia berpendirian bahawa semua pihak perlu mengambil pendekatan berhati-hati bagi mengelakkan sebarang tindakan yang menyebabkan insiden yang kita tidak ingini. Memang ada sedikit satu atau dua laporan sedemikian. Walau bagaimanapun, KLN berpandangan bahawa semua ataupun sebarang konflik hanya akan meningkatkan ketegangan, kita setuju tentang perkara itu dan sekali gus ia akan menggugat keamanan, keselamatan dan kestabilan Laut China Selatan. Untuk makluman Yang Berhormat, kerajaan kita sebenarnya amat tegas dalam melaksanakan komitmen untuk menjaga keselamatan dan juga kedaulatan negara kita. KLN bersama-sama dengan agensi-agensi kerajaan yang sedia ada seperti Majlis  Keselamatan Negara (MKN), Agensi Penguatkuasaan Maritim Malaysia (APMM) dan Tentera Laut Diraja Malaysia sendiri akan terus komited memberikan perhatian. Tindakan yang diambil termasuklah rondaan, pengawasan secara berterusan Yang Berhormat. Jadi, kita berdoa sama-sama semoga mereka dan juga semua agensi dapat menjalankan tugas dengan lebih baik. Dengan itu, kedaulatan dan hak kedaulatan kepentingan negara kita akan terus terpelihara, insya-Allah. Tuan Yang di-Pertua, berkenaan isu Pulau Batu Putih yang dibangkitkan oleh Yang Berhormat Mersing. Ada Yang Berhormat Mersing? Kalau Yang Berhormat Mersing tidak ada saya akan panjangkan jawapan secara bertulis. Tuan Haji Muhammad Islahuddin bin Abas [Mersing]: Ada, ada. Datuk Mohamad bin Alamin: Okey, ada. Saya lupa Yang Berhormat Mersing sebelah situ. Tuan Wan Ahmad Fayhsal bin Wan Ahmad Kamal [Machang]: Mersing sudah di sebelah sini. [Ketawa] Datuk Mohamad bin Alamin: Bukan sebelah sana. [Ketawa] Minta maaf Yang Berhormat Mersing. Kementerian Luar Negeri akan menekankan bahawa terma rasmi yang digunakan oleh kerajaan dalam sebarang rujukan adalah ‘Batu Putih’ dan bukannya ‘Pulau Batu Putih’. Kerajaan berpendirian bahawa fitur tersebut adalah sebuah batuan dan bukan sebuah pulau memandangkan ia tidak memenuhi syarat sebagai sebuah pulau menurut Artikel 121 kepada Konvensyen Pertubuhan Bangsa-bangsa Bersatu berkenaan Undang-undang Laut 1982. Ini juga selaras dengan keputusan Mesyuarat Jemaah Menteri bertarikh 13 Ogos 2008. Seperti mana Dewan yang mulia ini sedia maklum, pada 23 Mei 2008, Mahkamah Keadilan Antarabangsa (ICJ) telah membuat keputusan ke atas kes kedaulatan Batu Putih Batuan Tengah (Middle Rocks) dan Tubir Selatan (South Ledge) di antara Malaysia dan Singapura di mana ia telah memberi penghakiman bahawa kedaulatan ke atas Batu Putih berpihak kepada Singapura. Manakala kedaulatan ke atas Batuan Tengah berpihak kepada Malaysia. Berikutan keputusan tersebut, Kerajaan Malaysia dan Singapura telah membentuk mekanisme khusus untuk melaksanakan penghakiman ICJ berhubung kes tersebut serta untuk menangani isu-isu lain yang berkaitan menerusi Malaysia-Singapore Joint Technical Committee on the Implementation of the International Court of Justice Judgement on Pedra Branca, Middle Rocks and South Ledge (NSJTC) ringkasnya jawatankuasa itu. Pada masa ini, kedua-dua negara sedang dalam proses rundingan pembatasan sempadan maritim. Ya, Yang Berhormat Machang. ... Datuk Mohamad bin Alamin: Benar yang telah pun dinyatakan oleh Yang Berhormat tadi bahawa jawatankuasa tersebut telah pun bersidang dan ada beberapa perkara yang mungkin saya akan nyatakan dan mungkin saya tidak perlu nyatakan di sini kerana ini melibatkan soal hubungan yang masih terlalu sensitif bagi kita. Susulan daripada keputusan ICJ pada 23 Mei 2008 memang jawatankuasa NSJTC telah pun ditubuhkan dan memang telah pun bersidang beberapa kali. KLN telah dipertanggungjawabkan untuk mengetuai pelaksanaan mekanisme ini oleh kerajaan kita dalam mengutamakan pembatasan sempadan maritim di kawasan perairan. Secara umum, isu-isu berkaitan isu ini ataupun apa-apa perkara yang melibatkan soal perundangan dalam isu ini Yang Berhormat, ia akan diuruskan, akan dilihat secara dekat oleh Jabatan Perdana Menteri (Undang-undang dan Reformasi Institusi). Jadi, KLN hanya sebagai untuk mengetuai proses rundingan. Jadi, saya ingat isu itu mampu untuk menjelaskan serba sedikit. Saya lanjutkan Tuan Yang di-Pertua. Berhubung dengan pelan-pelan kerja-kerja pembangunan dan aktiviti penambakan sepihak oleh pihak Singapura di Batu Putih. Kementerian Luar Negeri secara konsisten telah menzahirkan pendirian dan bantahan Malaysia secara lisan dan bertulis. Malaysia telah menegaskan pendirian bahawa Singapura tidak berhak dan tidak wajar meneruskan perancangan kerja-kerja pembangunan dan aktiviti penambakan sehingga kedua-dua negara memuktamadkan sempadan maritim di perairan tersebut. Susulan bantahan Malaysia, Singapura telah bersetuju untuk menghentikan sementara perancangan kerja-kerja pembangunan dan aktiviti penambakan Batu Putih. Selain daripada pembatasan sempadan maritim, perundingan bagi membincangkan pelan pembangunan sepihak Singapura di Batu Putih ini juga telah dimulakan oleh kedua-dua negara. Kementerian Luar Negeri bersama-sama agensi-agensi teras kerajaan yang berkaitan sedang meneliti perkembangan semasa, dan mengkaji tindakan-tindakan yang boleh diambil dari pelbagai aspek termasuk berdasarkan undang-undang antarabangsa dan hubungan diplomatik dua hala. Sehubungan itu, Malaysia sebagai negara yang bertanggungjawab dan berpendirian kekal dengan prinsip bahawa perkara ini perlu dikendalikan secara diplomatik dengan niat baik- good faith, di samping berharap supaya Singapura juga mengambil tindakan yang sama untuk menghormati dan tidak melaksanakan sebarang keputusan yang mencerminkan niat buruk- bad faith, yang bertentangan dengan semangat proses rundingan yang sedang berlangsung di antara kedua-dua negara ini. Kementerian Luar Negeri akan terus mengetuai rundingan dengan Singapura dan berusaha agar momentum positif rundingan diteruskan bagi memastikan kedaulatan dan kepentingan negara sentiasa terpelihara. Ada lagi Yang Berhormat....? Tuan Wan Ahmad Fayhsal bin Wan Ahmad Kamal [Machang]: Boleh saya mencelah sedikit Yang Berhormat Timbalan Menteri? Datuk Mohamad bin Alamin: Silakan. Tuan Wan Ahmad Fayhsal bin Wan Ahmad Kamal [Machang]: Saya hanya ingin berkongsilah dengan Dewan yang mulia ini dan juga kepada Yang Berhormat Timbalan Menteri untuk perhatian juga Kementerian Luar Negeri Wisma Putra. Dalam laporan Mothership sebuah portal berita Singapura, Pedra Branca ataupun Batu Puteh ini pernah dilihat dan ditinjau oleh mantan Perdana Menteri Singapura mendiang Lee Kuan Yew dalam satu persidangan energy ataupun tenaga Singapura pada 2008 bahawa mereka pernah memikirkan untuk membina loji jana kuasa nuklear di situ. Jadi, maknanya bagi Singapura, Pedra Branca ataupun Batu Puteh ini merupakan satu entiti geografi yang cukup signifikan bagi kedaulatan negara mereka. Jadi, saya ingin menyokong penuhlah sebarang usaha kerajaan pada hari ini untuk memastikan, kita juga tidak kehilangan walau seinci kedaulatan kita di situ. Terima kasih. Datuk Mohamad bin Alamin: Terima kasih Yang Berhormat, insya-Allah kita akan terus mempertahankan hak kedaulatan negara kita dalam isu Pulau Batu Putih ini. Tuan Yang di-Pertua, berhubung isu pencerobohan nelayan asing di perairan Malaysia yang disentuh oleh Yang Berhormat Lumut. Yang Berhormat Lumut ada ya? Seorang Ahli: Ada. Datuk Mohamad bin Alamin: Ada. Saya ingin memaklumkan bahawa dasar luar negara sentiasa mengamalkan prinsip yang mengutamakan kedaulatan dan kepentingan."

Yee Loon, 'Malaysia’s Deputy Foreign Minister Mohamad Alamin announces Singapore’s agreement to halt Pedra Branca activities following opposition' (The Online Citizen, 24 February 2023) <https://www.theonlinecitizen.com/2023/02/24/malaysias-deputy-foreign-minister-mohamad-alamin-announces-singapores-agreement-to-halt-pedra-branca-activities-following-opposition/>. 

Vivian Balakrishnan, 'Committee of Supply – Head N (Ministry of Foreign Affairs)' (Hansard, 14th Parliament of Singapore, Official Report Vol 95, 27 February 2023) <https://sprs.parl.gov.sg/search/#/sprs3topic?reportid=budget-2063>: "... However, as with any friendship, problems will, from time to time, arise. For example, while the issue of sovereignty over Pedra Branca has been conclusively settled, Malaysia has raised objections to Singapore's development works at Pedra Branca. These works are needed to enhance maritime safety and security, and to improve search and rescue capabilities in the area. They also ensure that Pedra Branca is adequately protected against the threat of sea-level rise. Let me assure you that these development works are fully in accordance with international law and Singapore's sovereignty over the island and its waters. Nevertheless, in the spirit of mutual cooperation and good faith, we temporarily suspended the works in May 2022, to facilitate discussions on Malaysia's concerns and to comprehensively address Malaysia's queries. In December 2022, Singapore put forward proposals to Malaysia to resolve the issue and move forward with the works. Subsequently, we agreed to Malaysia's request for more time for them to consider our clarifications and proposals. Presently, the development works remain paused due to the monsoon season. We will manage our differences constructively and pragmatically, and not allow any single issue to overshadow the entire relationship. ..."

'Usul Anggaran Pembangunan 2023' (Hansard, Dewan Rakyat, 15th Parliament of Malaysia, 20 March 2023) <https://www.parlimen.gov.my/files/hindex/pdf/DR-20032023.pdf> archived at <https://perma.cc/DV8Q-YBNZ>: "Dato' Haji Ahmad bin Saad @ Yahaya [Pokok Sena]: ... Tuan Pengerusi, Butiran 030200 - Hal Ehwal Maritim. Saya ingin mengetahui perkembangan kerjasama teknikal bagi penggarisan sempadan maritim di antara Malaysia dan Singapura yang telah dimulakan oleh kementerian pada tahun 2020. Setakat mana perkembangan garis sempadan maritim yang dibangunkan oleh kedua-dua negara khususnya selepas Batu Putih jatuh ke tangan Singapura melalui keputusan Mahkamah Keadilan Antarabangsa (ICJ) pada tahun 2008. Saya juga ingin mengetahui apa syor utama Pasukan Petugas Khas (PPK) yang ditubuhkan untuk mengemukakan semakan undang-undang berkenaan kes kedaulatan Batu Putih, Batuan tengah dan juga Tubir Selatan. Apakah opsyen yang telah dibentangkan serta sejauh mana tindakan yang telah diambil berdasarkan syor-syor tersebut? Saya juga ingin mengetahui apakah ada syor daripada PPK supaya penelitian turut dilakukan terhadap Pulau Pisang yang mempunyai kriteria yang sama seperti Batu Putih. Walaupun setakat ini kedua-dua Kerajaan Malaysia dan Singapura mengakui bahawa Pulau Pisang adalah di bawah kedaulatan negara, namun sekurang-kurang kita boleh melakukan sesuatu bagi memastikan kedaulatan Pulau Pisang terjamin sepenuhnya. ... Tuan Jimmy Puah Wee Tse [Tebrau]: ... Last sekali, saya juga harap Yang Berhormat Menteri boleh memberi pencerahan. Sebagai wakil rakyat Johor, apakah perkembangan terbaru dalam isu Pulau Batu Puteh selepas Yang Amat Berhormat Perdana Menteri telah mengumumkan bahawa kami akan ada rundingan seterusnya, further discussion dengan pihak Singapura dalam isu ini? Saya harap isu Pulau Batu Puteh ini bolehlah diselesaikan dengan cara yang terbaik, aman dan damai di antara dua buah negara melalui saluran diplomatik yang terbaik. Sekian, terima kasih."

'Rang Undang-undang Perbekalan 2023: Kepala B.60' (Hansard, Dewan Rakyat, 15th Parrliament of Malaysia, Penngal Kedua Mesyuarat Pertama, Bil 26, 27 March 2023) <https://www.parlimen.gov.my/files/hindex/pdf/DR-27032023.pdf>, archived at <https://perma.cc/JJ8H-ECUJ>: "Tuan Chong Zhemin [Kampar]: Terima kasih Tuan Pengerusi. Saya terus masuk ke Butiran 020000 – Pertahanan Negara. Saya rujuk kepada berita pada 20 Februari di mana Yang Berhormat Menteri Pertahanan telah mengatakan bahawa ada enam syor dalam Jawatankuasa Kira-kira Wang Negara (PAC) dalam projek LCS. Akan tetapi daripada enam syor itu, ada lima syor di bawah Kementerian Pertahanan dan satu di bawah SPRM. Di bawah enam syor ini, ada empat syor telah selesai dilaksanakan tetapi ada dua syor lagi yang belum dilaksanakan. Jadi saya ingin meminta penjelasan daripada Yang Berhormat Menteri, apakah dua syor yang belum dilaksanakan ini? Apakah sebab ia belum boleh dilaksanakan lagi? Tuan Pengerusi, isu LCS ini kita ada lima buah kapal yang telah dibina. Kita tempah enam tetapi lima telah dibina daripada peratusan ialah 1.55 peratus sehingga 36.75 peratus. Jadi di mata kita, macam mana kita hendak selesaikan kapal ini? Adakah 41 kita hendak jual kapal untuk scrap sebegitu sahaja? Saya rasa tidak sebab kalau kita jual sebegitu scrap, saya rasa kita akan rugi lebih banyak sebab apa-apa wang yang telah pun hilang, siasatan terus dijalankan tetapi projek ini kita harus buat satu keputusan sama ada kita hendak teruskan atau tidak. Jadi sekarang kita ada lima buah kapal, daripada satu peratus hingga 36 peratus. Saya rasa kita boleh buat satu keputusan bahawa kita boleh selesaikan paling kurang dua buah kapal LCS kerana kita memang ada permintaan ini, kerana ada keperluan. Pertahanan negara kita perlukan kapal LCS. Kapal yang ketiga, keempat dan kelima kita boleh tangguhkan ataupun kita lihat sama ada kita boleh jualkan secara scrap dan untuk menggunakan duit ini untuk menyelesaikan kapal pertama dan kedua ini. Tuan Pengerusi, peruntukan pertahanan negara tidak sepatutnya berdasarkan bajet peratusan atau GDP kita. Ia sepatutnya berdasarkan keutamaan, keperluan dan kesediaan pembiayaan negara terhadap Kementerian Pertahanan kita. Saya rujuk kepada Butiran 020300 – Pertahanan Maritim. Kita banyak dengar tentang isu Pulau Batu Puteh. Akan tetapi kalau kita lihat balik kepada isu Batu Puteh, sebenarnya Singapura langsung tidak ada asas sejarah untuk menuntut Pulau Batu Puteh. Akan tetapi oleh sebab ada aktiviti yang telah dilakukan oleh Singapura sejak 70- an, maka berdasarkan itu mereka telah menuntut kepulauan itu. Jadi saya hendak menarik perhatian Dewan kepada kepulauan-kepulauan lain yang belum ada minat dari banyak pihak iaitu dari Kepulauan Spratly. Kepulauan Spratly di Laut China Selatan, ada kira-kira 230 buah pulau. Walaupun negara kita tidak ada apaapa asas sejarah ke atas Kepulauan Spratly tetapi kesemua pulau ini ada kepentingankepentingannya. Berdasarkan EEZ iaitu berdasarkan konsep zon ekonomi eksklusif dan prinsip lanjutan pelantar benua, Malaysia telah menuntut 12 buah pulau dari Kepulauan Spratly ini. Jadi berdasarkan ini, saya hendak tanya kepada Kementerian Pertahanan adakah tentera maritim atau tentera laut kita ada aktiviti-aktiviti di 12 buah pulau ini? Apakah kapalkapal yang kita perlukan mungkin dalam masa 10 tahun akan datang? 10 tahun akan datang, kita lihat mungkin akan ada berlaku konflik kerana bukan sahaja negara Malaysia hendak tuntut, banyak negara termasuk negara China, Vietnam dan Philippines. Jadi saya rasa kita perlu tingkatkan aktiviti-aktiviti ini di Kepulauan Spratly bukan sahaja untuk aktiviti tentera, untuk aktiviti bukan tentera, aktiviti orang ramai seperti nelayan boleh ditingkatkan kerana ini boleh dijadikan asas kita untuk menuntut kepulauankepulauan ini. Saya rasa 12 buah pulau ini pada hari ini kita boleh mulakan aktiviti kita dan juga kita kena siap sedia tentera kita untuk mempertahankan apa-apa aktiviti daripada civil jika mereka mendapat ancam daripada negara luar. Jadi sekian sahaja perbahasan saya. Sekian, terima kasih. ... Dato’ Seri Dr. Shahidan bin Kassim [Arau]: Butiran 020300 – Pertahanan Maritim. Yang Berhormat, saya hendak bercakap tajuk Beting Patinggi Ali. Yang Berhormat dari Sarawak. Orang Sarawak mahu supaya kerajaan serius mempertahankan Beting-beting Ali. Beting-beting Ali ialah kawasan yang berhadapan dengan Sarawak, malah kerajaan Sarawak pun telah mewartakan sebagai Taman Negara. Malaysia juga telah mewartakan sebagai Taman Negara. Yang Berhormat, saya baca ini, kenyataan ini agak tidak seronok sebab kawankawan saya daripada rakyat Malaysia dan anak muda, terlampau panjang tetapi saya pendekkan ya. Ini kita lihat laporan daripada Defend Security Asia (DCA) telah melaporkan bahawa kapal China yang beratnya 12,000 tan, yang terbesar di dunia di bawah kelas Zhaotou yang terbesar, beratnya hampir 12,000 tan dan telah berlayar hanya 55 batu nautika daripada pantai Sarawak. Kawasan Zon Ekonomi Eksklusif (EEZ) − Wahai rakyat Malaysia, orang muda dan juga Ahli Parlimen yang ingin mengetahui, kawasan EEZ kita ialah 200 batu nautika. Ini hak kita. Kawasan sempadan negeri telah ditentukan Sabah dan Sarawak sepuluh batu nautika, di Semenanjung tiga batu nautika. Akan tetapi, selepas itu dipanggil kawasan ekonomi bebas. Ini hak negara di bawah Perjanjian Laut Antarabangsa. Ini hak negara, 200 batu kilometer. Akan tetapi, ia telah berlayar, kapal yang besar itu telah berlayar. Kapal itu bernama CCG 5901 atau nama lainnya The Monster, telah berlayar 55 batu kilometer. Sudah dekat dengan rumah Tuan Pengerusi iaitu terlampau dekat. Selepas itu, kapal ini telah berpusing balik dan diletakkan di Beting Patinggi Ali yang jaraknya 82 batu nautika dari Pantai Sarawak. Saya sebut orang Sarawak ini orang Sarawak perlu prihatin kerana ini keselamatan. Kalau jadi apa-apa orang Sarawak orang yang paling dekat terancam mengenai masalah tersebut. Jadi, saya sebut perkara itu supaya semua pihak ambil perhatian. Yang Berhormat Menteri Luar telah sebut baru-baru ini bahawa ini bukan tuntutan bertindih, ini adalah pencerobohan. Kalau pencerobohan takkan hantar dua biji kapal? Dengan kapal besar yang 12,000 tan berada di sana. TLDM hantar dua biji kapal dan sekarang dibantu oleh APMM. Saya hendak tanya secara tegas, adakah kita hendak duduk dalam keadaan memantau − pantau? Padahal ia datang untuk menceroboh. Jadi, sesiapa yang menceroboh di Malaysia ini, seperti ada seorang Ahli Parlimen menyebut bahawa Yang Berhormat Kapar saya ingat, yang telah diberikan amaran kalau bercakap banyak akan digantung tiga hari. Dia sebut bahawa Batu Putih daripada segi Sejarah hak Malaysia tetapi aktiviti ekonomi Singapura yang buat. Demikian juga Beting Patinggi Ali. Aktiviti ekonomi sebenarnya kita patut buat tetapi tiap-tiap kali nelayan kita pergi ke sana ataupun kita hendak buat aktiviti dihalang oleh kapal ini. Ini maknanya pencerobohan bukan pertindihan. Jadi, tidak payah cakap banyak-banyak pasal yang lain tetapi buat yang ini dahulu. Kedua, mengenai Butiran 020200 – Pertahanan Darat Tuan Pengerusi, ya, pertahanan darat. Okey, pertahanan darat, kita melihat pertahanan darat ini iaitu sempadan. Ini bekas Menteri Pertahanan ada di sini, di sempadan kita telah diceroboh. Yang Berhormat, di Sarawak itu telah diceroboh. Saya telah pergi ke Teluk Melano, saya pergi ke situ untuk melawat jalan-jalan Pan Borneo. Saya sudah berada di sana sebelum Yang Berhormat lahir. Saya sudah berada di Sarawak. Saya cukup prihatin tentang sempadan di Sarawak, diceroboh. Jalan telah dibina, saya sebut. Jadi, saya minta supaya kita bagi perhatian yang serius untuk meningkatkan keanggotaan tentera kita. Tentera kita kena dipertingkatkan. Pencerobohan juga berlaku di kawasan Sabah, di kawasan Kinabatangan yang mana sekarang ini mendiamkan diri, tidak bercakap lagi, saya hendak beritahu ada pencerobohan di sana.". 

Lee Hsien Loong, 'Debate on President's Address' (Hansard, 14th Parliament of Singapore, Official Report Vol 95, 19 April 2023) <https://sprs.parl.gov.sg/search/#/sprs3topic?reportid=president-address-2163>: "... With Malaysia, we also have a broad cooperation agenda. It spans many different areas like trade, investments and connectivity. At the same time, we have some significant bilateral issues to tackle, including Singapore’s development works at Pedra Branca, delimitation of maritime boundaries, water issues and airspace issues. I hope to make progress on them with Prime Minister Anwar Ibrahim. It is important that both sides manage these issues well and not allow any single issue to dominate and disrupt our overall bilateral relationship. ... "

Jean Lau, '10 outcomes from the 10th Singapore-Malaysia Leaders’ Retreat' (The Straits Times, 31 October 2023) <https://www.straitstimes.com/singapore/10-outcomes-from-the-10th-singapore-malaysia-leaders-retreat>: "...  A joint meeting between leaders from Singapore and Malaysia will be convened to resolve outstanding bilateral maritime boundary delimitation issues and implement the International Court of Justice’s judgment on Pedra Branca, Middle Rocks and South Ledge. The leaders also noted the good progress made at the first meeting in June of the technical working group on the agreement between both governments to delimit precisely their territorial waters’ boundary. They look forward to the convening of a second meeting. ..."

Lee Hsien Loong, 'PM Lee Hsien Loong at the 10th Singapore-Malaysia Leaders' Retreat Joint Press Conference' (Prime Minister's Office, Singapore, 30 October 2023) <https://www.pmo.gov.sg/Newsroom/PM-Lee-Hsien-Loong-at-the-10th-SMLR-Joint-Press-Conference-with-PM-Dato-Seri-Anwar-Ibrahim>, archived at <https://archive.is/mhRnh>: "... Prime Minister Anwar and I also discussed outstanding bilateral issues, including maritime delimitation, reclamation at Pedra Branca, water, and airspace. These are all important issues. And we will consider them holistically and constructively, within the broader context of our overall relationship. Importantly, they will not be allowed to colour and affect this overall relationship, or detract from the many positive areas of cooperation between us. I am confident that our two countries can work out durable and mutually beneficial ways forward on all of these issues."

'Joint Statement by PM Lee Hsien Loong and PM Dato' Seri Anwar Ibrahim at the 10th Singapore-Malaysia Leaders' Retreat' (Prime Minister's Office, Singapore, 30 October 2023) <https://www.pmo.gov.sg/Newsroom/Joint-Statement-by-PM-Lee-Hsien-Loong-and-PM-Dato-Seri-Anwar-Ibrahim-at-10th-SMLR>, archived at <https://archive.is/V2lZG>: "... The Leaders looked forward to the convening of the 1st Joint Meeting of the Malaysia-Singapore Joint Technical Committee on the Implementation of the International Court of Justice Judgment on Pedra Branca, Middle Rocks and South Ledge and the Committee for Boundary Delimitation Pursuant to the Agreement between the Foreign Ministers of Singapore and Malaysia on 14 March 2019 (1st Joint MSJTC and CBD Meeting) to resolve outstanding bilateral maritime boundary delimitation issues. The Leaders noted the good progress made at the 1st Meeting of the Technical Working Group on the Agreement between the Government of Malaysia and the Government of the Republic of Singapore to Delimit Precisely the Territorial Waters Boundary in accordance with the Straits Settlements and Johore Territorial Waters Agreement 1927 (1995 Agreement), held in June 2023, and looked forward to the convening of the 2nd Meeting of the Technical Working Group with a view to determining the actual location of the points of the international boundary pursuant to the 1995 Agreement. ..."

'AGs of Malaysia-Singapore should conduct discussions to resolve Batu Puteh issues – PM Anwar' (The Malaysian Reserve, 30 October 2023) <https://themalaysianreserve.com/2023/10/30/ags-of-malaysia-singapore-should-conduct-discussions-to-resolve-batu-puteh-issues-pm-anwar/#google_vignette>: "...  According to a joint statement issued after the Retreat, the leaders looked forward to the convening of the 1st Joint Meeting of the Malaysia-Singapore Joint Technical Committee (MSJTC) on the Implementation of the International Court of Justice Judgment on Batu Puteh (Pedra Branca), Middle Rocks, and South Ledge and the Committee for Boundary Delimitation (CBD). It is pursuant to the Agreement between the Foreign Ministers of Singapore and Malaysia on March 14, 2019 (1st Joint MSJTC and CBD Meeting) to resolve outstanding bilateral maritime boundary delimitation issues, it said."

'Rang Undang-undang: Rang Undang-undang Perbekalan 2024: Jadual Kepala B.14' (Hansard, Dewan Rakyat, 15th Parliament of Malaysia, Second Half of the 3rd Meeting, Bil 67, 7 November 2023) <https://www.parlimen.gov.my/files/hindex/pdf/DR-07112023.pdf>, archived at <https://perma.cc/5DCS-CKA4>: "... Datuk Mohamad bin Alamin: Untuk menjawab beberapa soalan yang penting yang dibangkitkan oleh Yang Berhormat Pokok Sena. Beliau membangkitkan soal persempadanan maritim Malaysia dan Singapura termasuk Batu Puteh. Malaysia dan Singapura masih mempunyai kawasan persempadanan maritim yang belum dimuktamadkan di segmen Barat dan Timur Selatan Singapura. 1530 Rundingan perbatasan sempadan maritim di antara kedua-dua negara kini sedang dilaksanakan di bawah mekanisme dua hala sedia ada yang telah digabungkan kepada satu mekanisme bersama iaitu Joint Meeting of the Malaysia-Singapura, Joint Technical Committee on the Implementation of the International Court of Justice (ICJ) Judgment on Pedra Branca, Middle Rocks and South Ledge dan Committee for Boundary The Limitation Pursuer to the agreement between the Foreign Minister of Singapore and Malaysia on the 14 March 2019, bagi meneruskan momentum rundingan positif dalam mencari jalan penyelesaian yang adil dan menyeluruh. Mengenai isu Batu Puteh. Sebagai mana Yang Berhormat sedia maklum, Mahkamah Keadilan Antarabangsa (ICJ) telah pada tahun 2008 memutuskan bahawa Singapura memiliki kedaulatan ke atas Batu Putih. Malaysia memiliki kedaulatan ke atas Batuan Tengah dan kedaulatan di Tubir Selatan sebagai fitur ketinggian air surut atau low tide elevation feature dimiliki oleh negara yang laut wilayahnya merangkumi fitur marin tersebut. Isu Pulau Pisang dibangkitkan juga oleh Yang Berhormat yang berbahas tadi. Kedaulatan Pulau Pisang tidak dipertikai oleh Singapura dan adalah hak milik mutlak Malaysia. Kerajaan Singapura mengiktiraf hak kedaulatan Malaysia ke atas Pulau Pisang berdasarkan kepada perjanjian yang telah dimeterai antara Sultan Ibrahim dan Sir James Alexander Swettenham pada 6 Oktober pada tahun 1900. Mengenai soalan yang dibangkitkan juga oleh Yang Berhormat Ipoh Timur, yang menyentuh soal deklarasi tatalaku pihak-pihak berkepentingan di Laut China Selatan, Declaration of Conduct dan juga rundingan kod tata laku di Laut China Selatan. Untuk makluman, perkembangan terkini mengenai isu ini ialah pada 4 NovemberSorry. Perkembangan terkini mengenai isu untuk membincangkan ini telah berlangsung pada 23 hingga 26 Oktober 2023 di Beijing, China iaitu Mesyuarat ke-41 ASEAN-China yang telah meneruskan rundingan untuk membincangkan soal Declaration of Conduct dan juga COC mengenai Laut China Selatan. Beting Patinggi Ali yang Arau sebutkan itu juga, kita akan pastikan kedaulatan juga harus kita jaga bersama-sama. Soal pencerobohan itu adalah isu yang berlainan dan kita akan minta semua badan-badan yang terlibat dalam penguatkuasaan apabila berlaku pencerobohan itu supaya mengambil tindakan secara bersepadu, Yang Berhormat Arau DR. 7.11.2023 75 mengenai isu di Beting Patinggi Ali. Yang Berhormat Batu Pahat membangkitkan dan ingin tahu sumbangan... ".

2024

Ahmad Terrirudin Bin Mohd Salleh (AG of Malaysia), 'Opening of the Legal Year 2024' (Speech, 15 January 2024) <https://www.kehakiman.gov.my/sites/default/files/2024-1/Teks%20OLY%202024%20Speech%20by%20YBhg%20Datuk%20AG.pdf>, archived at <https://perma.cc/9MHM-AMFH>: "23. Currently AGC is leading the negotiation of the maritime boundary between Malaysia and Singapore, including the maritime area surrounding Batu Puteh and Tuas, in which both countries have agreed for a 12 months expedited negotiation. On this front, I have been mandated to co-chair the Joint Malaysia Singapore Joint Technical Committee & Committee for Boundary Delimitation Meeting (Joint MSJTC & CBD Meeting) with my counterpart the Attorney General of Singapore while the Joint Sub-Committee MSJTC & CBD Meeting is co-chaired by the Solicitor General and her counterpart the Solicitor General of Singapore."

Amir Yusof and Rhea Yasmine Alis Haizan, 'CNA Explains: Why has Malaysia launched a royal inquiry into the Pedra Branca dispute?' (Channel NewsAsia, 30 January 2024) <https://www.channelnewsasia.com/asia/pedra-branca-malaysia-royal-inquiry-cna-explains-sultan-johor-singapore-4082576>: "The last meeting of the Malaysia-Singapore Joint Technical Committee that was reported publicly took place in November 2021."

Datuk Ahmad Terrirudin Mohd Salleh, 'Beyond Prosecution: The Attorney General's Advisory Opinion' (2024) 32(1) IIUM Law Journal 1, 10: "... The conclusion of the Treaty between Malaysia and the Republic of Indonesia relating to the Delimitation of the Territorial Seas of the Two Countries in the Southernmost Part of Straits of Malacca and the Treaty between Malaysia and the Republic of Indonesia relating to the Delimitation of the Territorial Seas of the Two Countries in the Sulawesi Sea in 2023 is historic as the treaties had been negotiated since the year 2005. AGC had been heavily involved in the negotiations and subsequent conclusion of both treaties. Currently, AGC is leading the negotiation of the maritime boundary between Malaysia and Singapore, including the maritime area surrounding Batu Puteh and Tuas, in which both countries have agreed for 12 months expedited negotiation. On this front, I have been mandated to co-chair the Joint Malaysia Singapore Joint Technical Committee & Committee for Boundary Delimitation Meeting (Joint MSJTC & CBD Meeting) with my counterpart the Attorney General of Singapore. Meanwhile, the Joint Sub-Committee MSJTC & CBD Meeting is co-chaired by the Solicitor General and her counterpart the Solicitor General of Singapore. As you know, any negotiations concerning borders and maritime boundaries are not only sensitive but complex and intense. ..."

'YB Dato Sri Azalina Othman Said to YB Dato Seri Hamzah Bin Zainudin [Larut]' (Soalan No. 16, Parliamentary Questions, 1st Meeting 3rd Quarter 2024, 15th Parliament of Malaysia, 27 February 2024) <https://www.parlimen.gov.my/files/jindex/pdf/JDR27022024.pdf>, archived at <https://perma.cc/M57P-GWMD>: "Tuan Yang di-Pertua, Buat masa ini, tiada tindakan perundangan yang sedang diambil oleh Kerajaan bagi mendapatkan semula hak ke atas Pulau Batu Puteh. Walau bagaimanapun, Kerajaan Malaysia sedang merundingkan pembatasan maritim perairan Batu Puteh dengan Kerajaan Singapura melalui mekanisme rundingan dipercepatkan dalam tempoh 12 bulan (12- month expedited negotiation) yang diarahkan oleh YAB Perdana Menteri di bawah platform Mesyuarat Jawatankuasa Utama Malaysia-Singapore Joint Technical Committee (MSJTC) and Committee for Boundary Delimitation Established Pursuant to the Agreement between the Foreign Ministers of Malaysia and Singapore on 14 March 2019 (CBD) dan Mesyuarat Jawatankuasa Kecil MSJTC dan CBD. Dalam hal ini, kedua-dua pihak iaitu Kerajaan Malaysia dan Kerajaan Singapura telah bersetuju bahawa kandungan rundingan termasuklah keputusan dan nota rundingan adalah bertaraf rahsia (confidential) dan tidak boleh didedahkan kepada pihak lain tanpa persetujuan bertulis pihak-pihak. Sekian, terima kasih."

'Usul Menjunjung Kasih Titah Seri Paduka Baginda Yang di-Pertuan Agong' (Hansard, Bil 8, 15th Parliament of Malaysia, 3rd Penggal 1st Mesyuarat, 7 March 2024) <https://www.parlimen.gov.my/files/hindex/pdf/DR-07032024.pdf>: "Tuan Manndzri bin Nasib [Tenggara]: ... Kerajaan wajar membuka zon pertumbuhan ekonomi serantau melibatkan Thailand, Indonesia dan Singapura, merancakkan sektor ekonomi bagi manfaat bersama, terbitkan peluang pekerjaan baharu. Tingkat taraf hidup rakyat di kawasan sempadan Sabah, Sarawak dengan Indonesia di Kalimantan, Kedah, Perlis, Perak dengan Thailand dan Johor dengan Singapura dan Indonesia. Atas urusan-urusan negara jiran ini juga, wajar diwujudkan jawatankuasa atau pasukan khas tetap kerajaan bagi mengkaji dan bersedia dengan senjatasenjata. Terwajar undang-undang antarabangsa melibatkan wilayah-wilayah yang bertindan tuntutan mesti wujudkan pasukan khas yang kerjanya siang malam, pagi petang cari jalan untuk pertahankan wilayah dan dapatkan semula wilayah yang telah terlepas misalnya melancholia, sebuah pulau bernama Batu Puteh, Pedra Branca. Akhirnya, saya pergi kepada urusan-urusan Tenggara, sedikit tentang pendidikan. Saya mendapat maklumat daripada rakan-rakan pendidik bahawa perlu kepada kerajaan mengkaji semula mewujudkan sistem peperiksaan misalnya pemansuhan UPSR. Tidak mahu melahirkan generasi berasaskan peperiksaan. Generasi yang lahir tanpa ujian malah adab dan akhlak juga ada kesan. ...".

(Hansard, Dewan Negara, 15th Parliament of Malaysia, 19 March 2024) <https://www.parlimen.gov.my/files/hindex/pdf/DN-19032024.pdf> (file not available). 

'Seorang Ahhli Mengangkat Sumpah' (Hansard, Dewan Negara, Bil 4, 15th Parliament of Malaysia, 20 March 2024) <https://www.parlimen.gov.my/files/hindex/pdf/DN-20032024.pdf>: "Tan Sri Haji Mohamad Fatmi bin Haji Che Salleh minta Perdana Menteri menyatakan, adakah manfaat yang akan diperoleh daripada tindakan penubuhan Suruhanjaya Siasatan Diraja (RCI) Batu Puteh yang diumumkan baru-baru ini. ... Menteri di Jabatan Perdana Menteri (Undang-undang dan Reformasi Institusi) [Dato’ Sri Azalina Othman Said]: Bismillahi Rahmani Rahim. Assalamualaikum warahmatullahi wabarakatuh. Terima kasih Datuk Yang di-Pertua kerana memberikan guidance, dengan izin, untuk menjawab secara short and sweet dan terima kasih kepada Yang Berhormat Senator kerana memberikan saya- bagi pihak Bahagian Undang-undang untuk menjawab soalan pada pagi ini. Sebagaimana penerangan saya mengenai penubuhan Suruhanjaya Siasatan Diraja (RCI) untuk mengkaji pengendalian perkara berkaitan dengan kes kedaulatan Batu Puteh, Batuan Tengah dan Tubir Selatan dalam Kamar Khas Dewan Rakyat pada 27 Februari 2024. Penubuhan RCI ini bertujuan, dengan izin, sebagai fact finding mission bagi pihak Kebawah Duli Yang Maha Mulia Seri Paduka Baginda Yang di-Pertuan Agong untuk membolehkan pelaksanaan siasatan lanjut yang terperinci secara bebas, telus dan profesional. Terdapat pelbagai kelebihan RCI yang dibentuk ini termasuklah dapat mengatasi, menghadapi cabaran-cabaran yang dihadapi oleh Pasukan Petugas Khas Semakan Undang-undang Kes Kedaulatan Batu Puteh, Batuan Tengah dan Tubir Selatan yang ditubuhkan oleh kerajaan sebelum ini. Hal ini kerana RCI mempunyai beberapa kuasa penting bagi memastikan siasatan dapat dilaksanakan secara menyeluruh dan efektif. Selanjutnya, terma rujukan RCI jelas membenarkannya kelebihan dan kuasa untuk melaksanakan siasatan secara lancar bagi memastikan kebenaran dalam isu ini dapat dicari. Antara terma rujukan RCI iaitu mendapatkan penemuan keteranganketerangan lanjut yang berkaitan, menyemak, mengkaji dan menyediakan pandangan jika mana-mana pihak yang berkaitan telah melanggar sebarang undang-undang, norma kerja atau pekeliling pentadbiran dalam pelaksanaan tanggungjawab, menilai dan mengenal pasti dan mencadangkan syor berkenaan dengan tindakan perundangan dan bukan perundangan yang boleh diambil dan menyediakan laporan yang mengandungi hasil kajian, analisa dan syor yang berkaitan untuk pertimbangan Jemaah Menteri. Kerajaan juga memberikan komitmen supaya Laporan RCI ini dibentangkan di Parlimen kelak, insya-Allah. Untuk makluman Ahli-ahli Yang Berhormat, mesyuarat RCI yang pertama yang dipengerusikan oleh Yang Amat Berbahagia Tun Mohamed Raus bersama ahli-ahli RCI yang lain telah diadakan pada 19 Februari 2024 di Istana Negara. Berikutan itu, Mesyuarat RCI Bilangan 2, Tahun 2024 pula diadakan pada 6 Mac 2024 di Johor Bahru semasa lawatan kerja RCI di Johor. Semasa sesi lawatan kerja tersebut, satu sesi mesyuarat juga telah diadakan dengan Kerajaan Negeri Johor bagi mendapat maklumat dan input berkaitan dengan perkara ini. Lawatan kerja tersebut juga melibatkan lawatan tapak ke kawasan perairan Batu Puteh, Batuan Tengah, Tubir Selatan melalui Abu Bakar Maritime Base. Selain itu, RCI juga memanggil beberapa buah agensi kerajaan untuk memberikan taklimat berkaitan dengan perkara yang telah berlaku seperti Jabatan Peguam Negara, Ketua Setiausaha Negara, Timbalan Ketua Setiausaha Kabinet, Kementerian Luar Negeri, Majlis Keselamatan Negara, JUPEM dan PHN. Pihak RCI akan memanggil lagi agensi kerajaan yang lain. Semasa RCI ini dijalankan, insya-Allah setakat ini lebih kurang 20 hingga 30 peratusan dilaksanakan dan insya-Allah selepas Raya ini saya dimaklumkan beberapa orang individu dan saksi berkaitan dengan kes ini akan dibawa. Terima kasih Datuk Yang di-Pertua. ... Datuk Dr. Dominic Lau Hoe Chai: Okey, terima kasih Datuk Yang di-Pertua, terima kasih Menteri atas penerangan yang diberikan. Soalan saya ialah, selain daripada pembentukan Suruhanjaya Siasatan Diraja Batu Puteh, apa usaha kerajaan terkini bagi memastikan insiden kehilangan kedaulatan sebegini tidak berulang sekali lagi. Terima kasih. Dato’ Sri Azalina Othman Said: Terima kasih Yang Berhormat Senator. Sebenarnya Datuk Yang di-Pertua, sebenarnya dalam masalah kehilangan dalam kes Pulau Batu Puteh itu ialah rayuan telah ditarik balik dan ditarik balik semasa kes belum lagi ataupun kes itu masih dalam proses pendengaran. Itu sebab secara amalan kerajaan ataupun amalan kita sebagai manusia biasa kalau rayuan dilaksanakan, kita mesti hendak selesaikan, kecuali kalau ada penyelesaian, kan? That should be, dengan izin. Tuan Yang di-Pertua sebab sebagai seorang Peguam begitu terkenal ya, settlement selalu dicapai kalau adanya penyelesaian. Mungkin orang yang akan tarik, withdraw sebab adanya penyelesaian kononnya, tetapi dalam kes ini, yang menjadi sangat-sangat aneh ialah yang kita hilang ialah satu boundary Batu Puteh yang belongs kepada kita. Bila bercakap tentang isu territory sebenarnya peranan bukan hanya pada kerajaan. Kita tidak boleh lupa kepada kuasa kerajaan negeri terutama Duli Yang Maha Mulia Sultan. Mana-mana negeri sekalipun, isu boundary ialah isu kepada Duli Yang Maha Mulia Tuanku, di bawah kita ada Perlembagaan kita, kita ada Concurrent-List, FederalList dan State-List. Jadi, maksudnya ialah kemungkinan siapa yang bersalah, macam mana perkara ini berlaku? Jadi sebelum kita menuduh kita perlu mendapat semua maklumat dan mereka yang dipanggil wajib hadir memberikan yang terbaik- maklumat supaya kita dapat tengok apa sebenarnya telah berlaku, bagaimana kemungkinan kita boleh cuba mengharap supaya perkara ini tidak diulang lagi. Itu sebabnya saya sebut dalam jawapan saya yang paling utama, penekanan daripada Akta RCI ini ialah a fact-finding mission. Itu sebenarnya. Kita tidak hendak tuduh lagi. Kita kena bagi orang peluang membela diri, memberikan sebenarnya maklumat. Sebab dalam RCI ini, Tuan Yang di-Pertua, tidak boleh tipu, tidak boleh lari, tidak boleh kata tiba-tiba ingat, lepas itu lupa, lepas itu lupa, lepas itu ingat. Tidak boleh. Ini sebenarnya. Terima kasih Tuan Yang di-Pertua." 

'Usul Menjunjung Kasih Titah Seri Paduka Baginda Yang Dipertuan Agong' (Hansard, Dewan Negara, Bil 7, 15th Parliament of Malaysia, 26 March 2024) <https://www.parlimen.gov.my/files/hindex/pdf/DN-26032024.pdf>: "Dato’ Seri Utama Haji Mohamad bin Haji Hasan: ... Ini isu yang last sekali Datuk Yang di-Pertua ialah berkenaan isu persempadanan maritim, ini sahabat saya Dato’ Halim yang bertanya. Sempadan maritim berkaitan Batu Puteh. Pertamanya Dato’ Halim saya nak betulkan, dia bukan Pulau Batu Puteh. Dia Batu Puteh sahaja. Jangan sebut Pulau Batu Puteh, dia bukan pulau. It is not an island, bahkan ICJ memutuskannya bukan atas keputusan dia sebagai sebuah pulau, sebagai batuan. Kita panggil Batu Puteh. So, jangan gunakan pulau. Kalau kita gunakan pulau, kita akan mengiakan apa kehendak Singapura. Singapura ini dia macam Belanda sikit. Bagi sikit, bagi betis nak paha. Yang Berhormat Dato’ Halim telah membangkitkan isu Batu Puteh, Kementerian Luar ingin menekankan kepada semua Ahli Dewan bahawa terma rasmi yang digunakan oleh kerajaan dalam sebarang rujukan adalah Batu Puteh dan bukan Pulau Batu Puteh. Kerajaan Malaysia berpendirian bahawa feature tersebut adalah sebuah batuan dan bukan sebuah pulau memandangkan ia tidak memenuhi syarat sebagai sebuah pulau menurut Artikel 121 dalam Konvensyen Bangsa-Bangsa Bersatu berkenaan dengan Undang-undang Laut 1982 ataupun United Nations Convention on The Law of The Sea 1982, dengan izin Datuk Yang di-Pertua. Untuk makluman lanjut Dewan yang mulia ini Datuk Yang di-Pertua, berdasarkan kepada peruntukan 121 tersebut definisi pulau hendaklah menepati kriteria bahawa ia boleh menampung kediaman manusia atau, dengan izin, human habitation atau menjana kegiatan ekonomi. Ini juga selaras dengan keputusan Mesyuarat Jemaah Menteri pada 13 Ogos 2008. Seperti mana Yang Berhormat Senator sedia maklum, pada 23 Mei 2008, Mahkamah Keadilan Antarabangsa (ICJ) telah membuat keputusan ke atas ke kedaulatan atas Batu Puteh ini, Batuan Tengah dan Tubir Selatan di antara Malaysia dengan Singapura. Berdasarkan keputusan Mahkamah Antarabangsa ini (ICJ) telah memberikan penghakiman bahawa kedaulatan ke atas Batu Puteh berpihak pada Singapura, manakala kedaulatan ke atas Batu Tengah adalah berpihak pada Malaysia. Berikutan keputusan tersebut Kerajaan Malaysia dan Kerajaan Singapura telah membentuk mekanisme khusus untuk melaksanakan penghakiman ICJ ini berhubung kes tersebut dan untuk merundingkan isu-isu seperti persempadanan maritim di mana Malaysia dan Singapura- antara Malaysia dan Singapura di kawasan tersebut. Kita sedang berunding, ada jawatankuasa.  ... Dato’ Haji Abdul Halim bin Haji Suleiman: Batu Puteh ini- kalau ikut bahasa undang-undang memang Batu Putehlah, bukan pulau Batu Puteh. Johor selalu cakap Pulau Batu Puteh sebab kita melihat kita ada rumah api yang dikelolakan oleh Kerajaan Singapura sebelum ini. Perancangan masa panjang Singapura adalah untuk menambak pulau tersebut. So, kita kena take note on that. So, antara Tubir dan Batuan Tengah so called just a Middle Rock yang ada di kawasan tersebut. Apakah tanda yang harus kita letakkan di situ? Sebab bila dia nak expand Batu Puteh menjadi sebuah pulau, keadaan Batuan Tengah dan Tubir Selatan ini harus diambil kira dan kita tidak mahu ia berlaku lagi seperti mana yang telah berlaku bila Batu Puteh kena ada rumah apinya diambil oleh Singapura dengan memberikan kebenaran untuk mentadbir dan mengelola rumah api tersebut. So, soalan saya dan pandangan saya agar perkara ini harus diberikan perhatian yang khusus agar tidak berlaku lagi pengambilan ialah macam Israel dengan Gaza. Ini berlaku saya takut Malaysia akan berada dalam keadaan yang tertekan bila mana Batu Puteh dan Tubir Selatan, Batuan Tengah ini diambil balik oleh Singapura. Terima kasih Speaker. Dato’ Seri Utama Haji Mohamad bin Haji Hasan: Batu Puteh keputusannya dan juga Middle Rock ataupun Batu Tengah ini telah pun ada keputusan ICJ, Datuk Yang diPertua. Tidak timbul soal Singapura nak ambil siapa ker tidak, tetapi ada isu sampingan di mana usaha yang dibuat oleh pihak sebelah yang mana keputusan ICJ tersebut tidak menyebut ia Pulau Batu Puteh. Ia adalah sebagai Batu Puteh dan apabila ini keputusannya dan kita juga ada apa yang dipanggil sebagai laut itu historical- dia punya historical commission is laut itu laut Malaysia. Cuma pulau itu saja yang diberikan pada Singapura. Jadi, isunya sekarang ialah jika Singapura nak membesarkan kawasannya itu yang perlu kita tangani. Itu sebabnya Malaysia diwakili oleh Jabatan Peguam Negara supaya rundingan antara kedua-dua belah pihak ini dibuat dengan secara telus dan supaya dia tidak melangkaui apa yang telah diputuskan oleh ICJ. ICJ telah pun- judgement ICJ menyatakan dia telah buat award ataupun membuatkan penghakiman Batu Puteh itu diserah pada Singapura kerana ada kegiatan di situ iaitu rumah api tersebut dan menurut undang-undang doktrin estoppel kita pula tak pernah mengakui pulau itu pulau kita. Ada pula surat dari Johor sendiri mengatakan pulau itu kepunyaan Singapura. Itu yang menyebabkan susah untuk kita memenangi kes tersebut dulu, tetapi kita nak appeal semula, tapi pada ketika itu 2008 kita tidak meneruskan kita punya appeal, terus menyerahkan kepadanya. Jadi, ini keputusan telah dibuat. Bak kata Senator tadi, apa perlu kita buat supaya tidak lagi berulang. Jadi, saya harap supaya Kerajaan Negeri Johor di bawah kita punya Perlembagaan list negeri dan juga list Persekutuan itu kena buat enforce-lah. Jadi Dato’ balik Johor Dato’ cacaklah bendera Barisan Nasional ker apa ker dekat Pulau Middle Rock tersebut jangan biarkan kosong macam itu. Hantar budak-budak, wanita nak pergi melawat- jangan melawat Langkawi melawat Batu Tengah. Pergi itu hantar pakai bot buat kelong di situ apa yang patut. Sebab Malaysia telah diperakui hak kita ke atas Batu Tengah, tetapi jangan ada orang nanti duduk di situ dan dia akan menggunakan doktrin iaitu doctrine of estoppel, kalau tak salah saya. Saya bukan penuntut undang-undang the doctrine of estoppel we apply because dia buat di situ selalu, kita tidak pula claim itu kawasan kita walaupun telah pun dimuktamadkan oleh mahkamah, nanti dia akan kata, “No, you never border this because we been using, we occupied island for so long. Jadi dia akan membawa kes ini ke mahkamah lagi. Jadi elok Kerajaan Negeri Johor sebab tanah adalah hak negeri di bawah State-List dalam Perlembagaan- tanah, galian, hutan, air semua hak negeri. Jadi negeri kena buat sesuatu jangan biarkan kosong begitu saja. Kita dekat Kuala Lumpur ini jauh Dato’. Dato’ yang dokek itu Dato’ buek, okey. Terima kasih."

'Rang Undang-undang Kekebalan Bidang Kuasa Negara Asing 2023' (Hansard, Bil 9, 15th Parliament of Malaysia, Dewan Negara, 1 April 2024) <https://www.parlimen.gov.my/files/hindex/pdf/DN-01042024.pdf>: "Dato’ Sri Azalina Othman Said: Saya nak cakap, hilang sembunyi-sembunyi, semua orang tak tahu. Peguam Negara cuti empat hari, garden leave, dipaksa cuti. Tidak ada orang, empat hari. Hilang Batu Puteh dalam proses rayuan antarabangsa. Tidak ada pula isu ini digembar-gemburkan seolah-olah kedaulatan kita, kedaulatan, ada pula, tapi tidak apa. Ini cerita dulu, kita biarkan RCI buat keputusan sebab dia nak siasat sebenarnya. Walaupun taskforce dah siasat, ada orang tidak hendak datang, sekarang RCI kata kena datang. Tak datang, kena masuk penjara kalau tak datang.."

[Non-official source] lhsingapura on X (April 17, 2024)"1. This tells me that the police coast guard & the RSN are patrolling Singapore’s territorial waters as mapped by the Malaysia-Singapore Joint Technical Committee (MSJTC) at Pedra Branca. ...": <https://x.com/lhsingapura/status/1780430888096194589>, archived at <https://archive.is/T5vLV>; See also, below:

• "KUALA LUMPUR – Malaysia’s coast guard said on July 21 that it had located and intercepted a large oil tanker that was involved in a fiery collision with another vessel on July 19, about 55km north-east of the Singapore island of Pedra Branca.": 'Malaysia coast guard detains oil tanker involved in collision off Singapore' (The Straits Times, 22 July 2024) <https://www.straitstimes.com/singapore/malaysia-coast-guard-locates-oil-tanker-involved-in-collision-off-singapore>.

• "SINGAPORE: Two crewmen were airlifted to the Singapore General Hospital, following fires on two shipping vessels about 55km north-east of Pedra Branca on Friday (July 19). The Maritime and Port Authority of Singapore (MPA) said on July 19 morning that a search and rescue mission for missing crew is under way off the coast of Pedra Branca after the vessels caught fire at about 6am. MPA added that it has requested passing vessels to help in the search and rescue operation. The authority said it was alerted to the fire onboard Singapore-flagged tanker Hafnia Nile, and a Sao Tome and Principe-flagged tanker Ceres I, about 55km north-east of Pedra Branca in waters that fall within Singapore’s maritime search and rescue region.": 'Two crewmen airlifted to hospital, following fire on ships near Pedra Branca: RSAF' (The Star, 19 July 2024) <https://www.thestar.com.my/aseanplus/aseanplus-news/2024/07/19/two-crewmen-airlifted-to-hospital-following-fire-on-ships-near-pedra-branca-rsaf>.

• "SINGAPORE: All crew members on board the two tankers that caught fire "within Singapore’s maritime search and rescue region" have been accounted for following search and rescue operations. ... Both tankers were within Singapore’s maritime search and rescue region, about 55km northeast of Pedra Branca, the authority added. ...": 'Fire onboard two tankers: Two crewmen airlifted to hospital, remaining crew accounted for' (Channel NewsAsia, 19 July 2024) <https://www.channelnewsasia.com/singapore/fire-search-and-rescue-underway-pedra-branca-helicopter-despatched-tankers-4490331>, archived at <https://archive.is/WOj7m>.  

'Malaysia-Singapore Agree to Accelerate Resolutions of Outstanding Issues' (Bernama, 12 June 2024) <https://www.bernama.com/en/news.php?id=2307164>, archived at <https://archive.is/bugqg>.  

Jean Iau, 'Singapore’s Wong and Malaysia’s Anwar say both countries’ ties can be Asean model' (SCMP, 12 June 2024) <https://www.scmp.com/week-asia/politics/article/3266344/singapores-wong-and-malaysias-anwar-hail-both-countries-asean-partnership-model>, archived at <https://archive.is/B3l9A>.

Aqil Haziq Mahmud, '‘Hard-won and precious’ progress in Malaysia-Singapore ties not to be taken for granted, says SM Lee' (Channel NewsAsia, 22 July 2024) <https://www.channelnewsasia.com/asia/lee-hsien-loong-malaysia-bilateral-issues-sensitive-water-airspace-pedra-branca-4496231>, archived at <https://archive.is/Kh7gN>: "...  In his dinner speech on Sunday, Mr Lee recounted how Malaysia and Singapore have made significant progress in their relationship, citing examples such as Pedra Branca, COVID-19, the Johor-Singapore Rapid Transit System (RTS) Link, and the Johor-Singapore Special Economic Zone (JS-SEZ). ... One factor is the difficult and inherently sensitive issues that crop up from time to time, to “which we cannot easily find win-win solutions”, said Mr Lee.For instance, Malaysia and Singapore are still working on delimiting maritime boundaries around Pedra Branca, which the International Court of Justice awarded to Singapore in 2008."

'Govt to decide on making Batu Puteh RCI report public, say sources' (Video, Youtube.com, Free Malaysia Today, 16 August 2024) [00:00:18]-[00:00:28] <https://www.youtube.com/watch?v=KMfNDc4aG1I>: "... The source also said that the [RCI] report is confidential because it includes sensitive details about ongoing talks with Singapore over territorial waters. ..." 

Thanthowy Syamsuddin, 'Sea Sand Exports: Singapore Gains, Indonesia Loses' (The Jakarta Post, 26 September 2024) <https://www.thejakartapost.com/opinion/2024/09/26/sea-sand-exports-singapore-gains-indonesia-loses.html>, archived at <https://archive.is/Bi1o7>. 

** 'RCI Batu Puteh syor siasatan jenayah terhadap Dr Mahathir' (Malaysia Today, 5 December 2024) <https://www.malaysia-today.net/2024/12/05/rci-batu-puteh-syor-siasatan-jenayah-terhadap-dr-mahathir/>, archived at <https://archive.is/LnUvh>:  

> link to RCI report (redacted) in article: <https://drive.google.com/file/d/1R_R2yqOUCmnRsAxxhNd44iJwmCLnBJvk/view>, archived at <https://perma.cc/E7EL-FAKY>, **<https://perma.cc/P2HE-VCUD>. 

*** Laporan Suruhanjaya Siasatan Diraja Bagi Mengkaji Pengendalian Perkara Berkaitan Dengan Kes Kedaulatan Batu Puteh, Batuan Tengah dan Tubir Selatan [Report of the Royal Commission of Inquiry to Examine the Handling of Matters Relating to the Sovereignty Case of Batu Puteh, Batuan Tengah and Tubir Selatan] (Report Tabled in Parliament, Dewan Rakyat, 5 December 2024, Cmd 14/2024) <https://www.parlimen.gov.my/ipms/eps/2024-12-05/CMD.14.2024%20-%20CMD14.2024.pdf>, archived at <https://perma.cc/DB5G-VF9Q>. 

'USUL MENTERI DI JABATAN PERDANA MENTERI DI BAWAH P.M. 27(3) LAPORAN SURUHANJAYA SIASATAN DIRAJA BAGI MENGKAJI PENGENDALIAN PERKARA BERKAITAN DENGAN KES KEDAULATAN BATU PUTEH, BATUAN TENGAH DAN TUBIR SELATAN' (Hansard, Dewan Rakyat, 12 December 2024) 150-184 <https://www.parlimen.gov.my/files/hindex/pdf/DR-12122024.pdf>, archived at <https://perma.cc/QK4L-H9KU>. 

2025

'Singapore says Malaysia’s RCI on Batu Puteh shouldn’t affect bilateral ties' (Free Malaysia Today, 7 January 2025) <https://www.freemalaysiatoday.com/category/nation/2025/01/07/singapore-says-malaysias-rci-on-batu-puteh-shouldnt-affect-bilateral-ties/>, archived at <https://archive.is/t3E3I>: "Malaysia’s royal commission of inquiry (RCI) on Batu Puteh, Middle Rocks and South Ledge should not affect the strong ties between Singapore and Malaysia, says Singapore foreign minister Vivian Balakrishnan. In a written parliamentary reply today, Balakrishnan said maritime boundaries were among the issues Singapore prime minister Lawrence Wong and Prime Minister Anwar Ibrahim discussed during the 11th Singapore-Malaysia Leaders’ Retreat which concluded today. ... Balakrishnan said a joint technical committee on the implementation of the International Court of Justice’s (ICJ) judgment on Batu Puteh, Middle Rocks, and South Ledge continues to be an important platform for the two countries to meet and discuss outstanding matters in a “constructive manner”. ... The RCI which was established in Feb 2024 to look into matters related to the sovereignty of Batu Puteh, Middle Rocks and South Ledge found that Mahathir had likely acted deliberately to influence the Cabinet to discontinue the applications despite the views of international consultants who said they had a reasonable likelihood of success."

Vivian Balakrishnan, 'Minister for Foreign Affairs Dr Vivian Balakrishnan's Written Reply to Parliamentary Question, 7 January 2025' (Written Reply, Parliament of Singapore) <https://www.mfa.gov.sg/Newsroom/Press-Statements-Transcripts-and-Photos/2025/01/PQ-Jan-2025-Written>, archived at <https://archive.md/zfcD5>. 

Nur Ashikin Abdul Aziz, 'Singapore-Malaysia Technical Panel Continues to Hold Talks on Bilateral Issues, Says FM' (Bernama, 7 January 2025) <https://www.bernama.com/en/world/news.php?id=2380164>. 

'Singapore-Malaysia committee continues Pedra Branca boundary talks, says its foreign minister Vivian Balakrishnan' (Malay Mail, 8 January 2025) <https://www.malaymail.com/news/singapore/2025/01/08/singapore-malaysia-committee-continues-pedra-branca-boundary-talks-says-its-foreign-minister-vivian-balakrishnan/162400>, archived at <https://archive.is/r8Ai3>: "Singapore Foreign Affairs Minister Vivian Balakrishnan stated that the MSJTC was established by Malaysia and Singapore following the ICJ judgment to resolve outstanding bilateral issues concerning the area, including maritime boundary delimitation. “During Prime Minister Lawrence Wong’s recent visit to Malaysia for the 11th Singapore-Malaysia Leaders’ Retreat, our leaders reviewed and discussed a wide range of bilateral issues, including maritime boundary delimitation. "The two prime ministers have agreed to continue discussions on outstanding issues constructively,” he said in a written reply to a parliamentary question by Nominated Member of Parliament Neil Parekh Nimil Rajnikant in view of the Malaysian Parliament’s debate on the Royal Commission of Inquiry (RCI) report into Pedra Branca, Middle Rocks and South Ledge recently. ..."

© Jing Zhi Wong, 2023-2025